شیوه نامه اجرایی جشنواره رأی قوه قضاییه

شیوه نامه اجرایی جشنواره رأی قوه قضاییه
مصوب 1385,12,07

به منظور ایجاد رقابت مثبت در جهت صدور آراء قوی و مستحکم و ارج گذاری نسبت به آراء متقین و با توجه به تجارب حاصله از اجرای آزمایشی طرح،آیین نامه اجرایی جشنواره رأی قوه قضائیه به شرح ذیل تصویب می گردد.

ماده 1– معاونت آموزش دادگستری کل استان با نظارت کمیسیون برنامه ریزی آموزشی استان مسئول اجرای طرح جشنواره رأی در حوزه استان است.

ماده 2– گروههای مخاطب این طرح در هر استان عبارتند از قضات : 1- دادگاههای تجدید نظر و کیفری استان 2- دادگاههای عمومی حقوقی 3- دادگاههای عمومی بخش 4- دادگاههای عمومی جزایی و انقلاب 5- دادگاههای خانواده 6- دادسراهای عمومی و انقلاب.

ماده 3– کمیسیون برنامه ریزی آموزشی استان حداقل 2 گروه از گروههای مخاطب مذکور در ماده 2 را برای شرکت در طرح انتخاب و مراتب از طریق معاونت آموزش استان جهت ابلاغ به حوزه های قضایی ذیربط ، به رئیس کل دادگستری استان اعلام می شود.

ماده 4– در اعلام کتبی رئیس کل دادگستری استان به حوزه های قضایی ذیربط،ضمن ارسال رونوشت این شیوه نامه و شاخصه های رأی قوی برای اطلاع گروههای مخاطب و به نحو مقتضی از جمله طرح در نشست قضایی حوزه محل خدمت موارد زیر قید و تأکید خواهد شد:

الف – انتخاب سه نمونه رأی توسط قاضی صادر کننده مشمول گروه مخاطب،این آراء باید در زمان تصدی سمت فعلی قاضی صادر شده باشد.

ب – قید نام و نام خانوادگی و تلفن مستقیم تماس و کد شهرستان مربوطه در صدر هر رأی.

ج – ضرورت کنترل رأی قبل از ارسال از جهت خوانا بودن کلمات و جمله بندی مطالب.

د – آرایی که در نتیجه تجدید نظر یا فرجام منتهی به صدور رأی مرجع مافوق شده اند باید به انضمام رأی مرجع مافوق شده اند باید به انضمام رأی مرجع اخیر ارسال شوند.

ھ – آرایی که به صورت غیر قطعی صادر و به علت انقضای موعد تجدید نظر خواهی قطعی شده اند مراتب قطعیت یافتن رأی در ذیل آن توسط قاضی صادر کننده گواهی شود.

و – آراء ارسالی قضات تجدید نظر باید به انضمام رأی تجدید نظر خواسته ارسال شوند.

ماده 5– برای پیشرفت منظم امور و ضرورت زمان بندی فعالیتهای موضوع طرح،رئیس کل دادگستری استان مدت زمان مناسبی را که حداکثر یک ماه از تاریخ ابلاغ به قضات می باشد برای ارسال آراء تعیین خواهد نمود . این آراء از طریق دفتر حوزه محل خدمت قضات صادر کننده ، به معاونت آموزش استان ارسال خواهد شد.

ماده 6– مهلت اجرای طرح در هر استان چهار ماه پس از ابلاغ این شیوه نامه و برای نوبتهای بعدی،چهار ماه از تاریخ ابلاغیه معاونت آموزش قوه به استان است.

ماده 7– در صورتی که به تشخیص کمیسیون برنامه ریزی آموزشی استان و به علت اندک بودن تعداد حوزه های قضایی بخش،قضات این دادگاهها به عنوان گروه مخاطب انتخاب نشوند،در صورت انتخاب قضات دادگاههای عمومی حقوقی یا جزایی و انقلاب یا خانواده به عنوان گروه مخاطب،قضات دادگاههای بخش می توانند حسب مورد آراء مرتبط با گروه منتخب را با رعایت ماده 4 این شیوه نامه انتخاب و ارسال دارند . در هر حال شرکت متقاضی در بیش از یک گروه مخاطب مجاز نیست.

تبصره – مراتب اجرای این ماده در بخشنامه رئیس کل دادگستری استان به حوزه های قضایی مربوط اعلام خواهد شد.

ماده 8– با وصول آراء به معاونت آموزش دادگستری کل استان ،آراء واصله منظم و در اختیار هیأت داوران خواهد گرفت.

ماده 9– به منظور بررسی آراء واصله در هر گروه مخاطب،هیأت داوران استانی طرح با اعضای زیر تشکیل می شود:

1 – رئیس کل یا قائم مقام یا یکی از معاونین به انتخاب رئیس کل.

2 – معاون آموزش دادگستری کل استان به عنوان دبیر.

3 – دو نفر از قضات دارای مقبولیت علمی از دادگاه تجدید نظر به انتخاب کمیسیون آموزش و برنامه ریزی استان.

4 – یکی از قضاتی که با دانشگاه همکاری آموزشی یا پژوهشی دارد به انتخاب کمیسیون آموزش و برنامه ریزی استان.

5 – رئیس کل دادگاههای عمومی و انقلاب.

6 – دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان در ارتباط با آراء قضات دادسرا.

ماده 10– ابلاغ عضویت اعضای هیأت داوران توسط رئیس کل دادگستری استان صادر خواهد شد.

ماده 11– معاونت آموزش دادگستری کل استان ملزم است پس از تعیین اعضای هیأت داوران و صدور ابلاغ،اسامی و سمت قضایی آنان را مطابق فرم شماره یک پیوست این شیوه نامه به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی مستقر در معاونت آموزش قوه قضائیه اعلام نماید.

ماده 12– جلسات هیأت داوران با حضور 5 عضو رسمیت داشته و تصمیمات اکثریت حاضرین لازم الاتباع است.

ماده 13– معاون آموزش دادگستری کل استان ملزم است با ارسال تصویر شیوه نامه برای اعضاء هیأت داوران در اولین جلسه نیز مفاد شیوه نامه را مطرح و اعضاء را از جزئیات آن مستحضر نماید و چنانچه توضیحی لازم باشد بلافاصله مراتب را کتباً از دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی استعلام نماید.

ماده 14 – هیأت داوران با توجه به شاخصه های رأی قوی و مستحکم ، که پیوست این شیوه نامه است، از بین آراء واصله هر گروه مخاطب،3 رأی را که واجد بیشترین شرط از شرایط رأی قوی و ممتاز باشد انتخاب خواهد نمود.

ماده 15 – آرایی که حسب مورد فاقد هر یک از شرایط مذکور در ماده 4 باشند توسط هیأت داوران غیر قابل پذیرش و غیر قابل بررسی بوده و اعضای هیأت داوران مفاد این ماده را در بررسی آراء مد نظر قرار خواهند داد.

ماده 16– به غیر از آراء دادگاههای تجدید نظر و کیفری استان،آراء ارسالی باید در هیأت داوران با دسته بندی و رعایت گروه مخاطب به شرح این شیوه نامه مورد بررسی قرار گیرند،در غیر این صورت آراء انتخابی قابل پذیرش نخواهد بود.

ماده 17– هیأت داوران موارد نقص و اشکال آرائی را که مشمول بررسی بوده ولی به عنوان رأی برگزیده انتخاب ننموده اند،مشخص و در صورت درخواست ،توسط معاون آموزش استان به طریق مقتضی به قاضی صادر کننده رأی اعلام خواهد شد.

ماده 18– نفرات برگزیده اول تا سوم هر گروه مخاطب مطابق فرم شماره 2 پیوست این شیوه نامه و با قید شماره دادنامه هایی که به اعتبار آن،انتخاب صورت گرفته به انضمام تصویر خوانا از آراء مورد نظر به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی مستقر در معاونت آموزش قوه قضائیه ارسال خواهد شد.

ماده 19 – توسط معاونت آموزش قوه قضائیه ،از صاحبان رتبه های اول تا سوم گروه مخاطب در هر استان ،به نحو مقتضی تقدیر خواهد شد.

ماده 20– در صورتی که اجرای طرح در بیش از دو گروه از مخاطبین در سطح استان صورت گرفته باشد به انتخاب هیأت داوران از بین نفرات اول هر گروه حائز رتبه اول استانی مشخص و در قالب فرم شماره 3 پیوست این شیوه نامه به دبیرخانه مرکزی جشنواره اعلام خواهد شد.

ماده 21 – معاونت آموزش استان آرایی را که مشمول بررسی بوده و به عنوان «برگزیده» انتخاب نشده اند،در محدوده گروه مخاطب منظم و به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی قوه قضائیه ارسال خواهد نمود.به طوری که گروه مخاطب و استان ذیربط و تعداد رأی در جلد مجموعه آراء ارسالی مشخص شده باشد.

ماده 22– معاونت آموزش استان موارد نقص آراء غیر برگزیده را در قالب جزوه ای مدون و همزمان با ارسال آراء مذکور در ماده قبل جهت استفاده و کاربرد در تدوین و اجرای دوره های آموزشی به دبیرخانه مرکزی جشنواره ارسال خواهد نمود.

ماده 23– مجموعه ای منتخب از آراء ارسالی به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی پس از بررسیهای لازم از لحاظ انطباق با شرایط قانونی رأی،عندالاقتضاء در قالب کتاب با قید نام قضات صادر کننده چاپ و منتشر خواهد شد.

ماده 24– معاونت آموزش قوه قضائیه ملزم است دستورالعمل برگزاری جشنواره کشوری را تدوین و به رئیس قوه قضائیه ارائه تا در صورت تصمیم به برگزاری جشنواره و تصویب دستورالعمل ،بر اساس ضوابط مقرر عمل شود.

ماده 25– با اعلام اطلاعات مربوط به اجرای استانی طرح به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی،پس از بررسیهای لازم و احراز انطباق اقدامات با ضوابط این شیوه نامه،از سوی شورای نظارت آموزشی معاونت آموزش قوه مجوز برگزاری استانی به منظور تقدیر از برگزیدگان صادر و ابلاغ خواهد شد.

ماده 26– پس از صدور مجوز برگزاری،برنامه داخلی جشنواره استانی که باید رویکرد آموزشی داشته باشد،در جلسه مشترک هیأت داوران و کمیسیون برنامه ریزی آموزشی استان تعیین و به دبیرخانه مرکزی جشنواره مرکزی اعلام خواهد شد.عندالاقتضاء نماینده معاون آموزش قوه در این مراسم شرکت خواهد نمود.

ماده 27– همزمان با برگزاری جشنواره استانی،ارزشیابی طرح به موجب فرم شماره 4 پیوست انجام و در آموزش استان،جمع بندی و نتیجه آماری ذیربط به دبیرخانه جشنواره مرکزی رأی ارسال خواهد شد.

ماده 28– معاونت آموزش دادگستری استان ملزم است همزمان با اعلام اسامی رتبه اول تا سوم هر گروه مخاطب ، رونوشت صورت جلسه هیأت داوران در خصوص انتخاب رتبه های مذکور را به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی ارسال نماید.

ماده 29 – معاونت آموزش استان تعداد کل آراء واصله به هیأت داوران را به تفکیک گروههای مخاطب شرکت کننده در طرح،بر اساس فرم شماره 5 پیوست این شیوه نامه به دبیرخانه جشنواره رأی اعلام خواهد کرد.

ماده 30– در صورتی که قضات دادگاههای تجدید نظر و کیفری استان به عنوان یکی از گروههای مخاطب در طرح مشارکت داده شده باشند،معاونت آموزش استان ملزم است بدون طرح در هیأت داوران استانی آراء واصله را در دو دسته «آراء تجدید نظر» و «آراء کیفری استان» به دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی ارسال نماید.

ماده 31 – با انتخاب معاون آموزش قوه قضائیه هیأت عالی قضایی در دبیرخانه مرکزی جشنواره رأی قوه قضائیه تشکیل خواهد شد .وظایف هیأت عالی داوران قضایی به شرح زیر است:

الف – بررسی آراء گروه قضات دادگاههای تجدید نظر و کیفری استان و انتخاب رتبه های اول تا سوم هر استان در گروه مذکور بر اساس ضوابط مقرر در این آیین نامه.

ب – بررسی آراء رتبه های اول استانها و تطبیق با شاخصه های رأی قوی و مستحکم و انتخاب رتبه برتر کشوری در گروه مخاطب.

ج – بررسی آراء صاحبان رتبه در استانها و گزینش بهترین آراء جهت چاپ و انتشار.

ماده 32– دبیر جشنواره رأی قوه قضائیه توسط معاون آموزش قوه انتخاب خواهد شد.

ماده 33– هزینه های اجرای طرح توسط معاونت آموزش قوه قضائیه برآورد و توسط معاونت اداری مالی قوه قضائیه تأمین خواهد شد.

ماده 34– معاون آموزش قوه قضائیه در پایان اجرای طرح در هر نوبت،گزارش جامع عملکرد استانها را به رئیس قوه قضائیه ارائه خواهد کرد.

ماده 35– نسبت به اموری که این شیوه نامه ساکت است،معاونت آموزش قوه قضائیه راهکارهای لازم را به اجرا خواهد گذاشت.

ماده 36– این شیوه نامه در 36 ماده تهیه و در تاریخ 7/12/1385 به تصویب رئیس قوه قضائیه رسیده است.

رئیس قوه قضائیه – سید محمود هاشمی شاهرودی

فرم شماره 1
اعضای هیأت داوران طرح جشنواره رأی دادگستری
استان………………………………………..

ردیف	نام و نام خانوادگی	پست قضائی
1
2
3
4
5
6
7
8

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- ذکر نام خانوادگی کافی نیست بلکه باید نام و نام خانوادگی عضو در جدول درج شود.
2- سمت قضایی داور باید دقیقاً مطابق ابلاغ قضایی او در جدول درج شود.

فرم شماره 2
اسامی صاحبان آراء برگزیده طرح جشنواره رأی
دادگستری کل استان…………………………….

گروه مخاطب	رتبه	نام نام خانوادگی	سمت قضایی	محل خدمت	شماره دادنامه انتخابی
دادسراهای عمومی و انقلاب استان	اول
دوم
سوم
دادگاههای عمومی جزایی و انقلاب استان	اول
دوم
سوم
دادگاههای عمومی حقوقی استان	اول
دوم
سوم
دادگاههای خانواده استان	اول
دوم
سوم
دادگاههای عمومی بخش استان	اول
دوم
سوم

فرم شماره 3
قاضی برگزیده استانی

نام و نام خانوادگی:

سمت قضایی:

سابقه خدمت قضایی:

پایه قضایی:

شماره دادنامه مبنای انتخاب:

گروه مخاطب متبوع:

نام و نام خانوادگی و امضاء اعضاء هیأت داوران:

فرم شماره 4
ارزشیابی طرح جشنواره رأی
دادگستری کل استان…………………………….

ردیف	-عنوان	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1	اصل طرح جشنواره رأی
2	زمان برگزاری جشنواره استانی
3	ترکیب هیأت داوران استانی
4	اثر جشنواره در رفع اشکالات آراء
5	اطلاع رسانی استان در ارتباط با طرح
6	محتوای جشنواره استانی رأی
7	کیفیت آموزشی جشنواره استانی
8	استمرار اجرای طرح در سالهای آینده
9	تشویق های تعیین شده برای آراء برتر
10
11
12

توجه : چنانچه عنوان دیگری برای اظهارنظر لازم می دانید در ردیفهای 10 تا 12 درج و اظهارنظر فرمائید.

فرم شماره 4
ارزشیابی طرح جشنواره رأی
دادگستری کل استان…………………………….

ردیف	گروه	تعداد شرکت کننده	تعداد رأی ارسالی
1	قضات دادسراهای عمومی و انقلاب استان
2	قضات دادگاههای عمومی جزایی و انقلاب استان
3	قضات دادگاههای عمومی حقوقی استان
4	قضات دادگاههای خانواده استان
5	قضات دادگاههای عمومی بخش استان
6	قضات دادگاههای تجدیدنظر و کیفری استان
جمع کل

شاخصه های قانونی رأی قوی و مستحکم»
شاخصه ها و معیارهای رأی قوی و مستحکم موضوع ماده 14 شیوه نامه اجرایی جشنواره رأی قوه قضائیه به شرح ذیل اعلام می شود:
1- مستدل بودن رأی1 بدین معنا که رأی صادره علاوه بر مقرون بودن به دلایل و مدارک قوی باید با استدلال قاضی صادر کننده همراه باشد . این استدلال می تواند در پاسخ به استدلال طرفین یا یکی از آنها و یا به عنوان تبیین مدلول رأی بیان شده باشد .
2- مستند بودن رأی صادره به قانون و در صورت عدو امکان استناد به قانون مستند به منابع معتبر یا سایر مأخذی که در اصل 167 قانون اساسی و ماده 3 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 214 قانون آیین دادرسی کیفری مورد تأکید واقع شده اند.
3- رأی صادره باید در خصوص موضوع باشد. به عنوان مثال اگر موضوع،خلع ید از یک پلاک ثبتی است دادگاه در همین خصوص نفیاً یا اثباتاً تعیین تکلیف کند نه اینکه به طور عام تصرف در ملک دیگری را ممنوع سازد.
4- رأی صادره نباید کلی باشد بلکه چنانچه در ماهیت است باید خصومت را برای همیشه فصل نماید .به عنوان مثال در دعوای مطالبه خسارت دادگاه نمی تواند خوانده را به صورت کلی به پرداخت خسارت و در امر کیفری به عنوان کلی حبس یا تعزیر محکوم کند بلکه باید در خسارت ،میزان آن،در حبس،مدت آن و در جزای نقدی،مبلغ ان را معین نماید.
5- ذکر مشخصات اصحاب دعوا یا وکیل یا نماینده قانونی آنان از ضروریات دیگر رأی صادره است.به عنوان مثال چنانچه شکات یا خواهانها متعدد باشند مرجع قضایی نباید به جای ذکر مشخصات تک تک آنها،از عنوان شکات یا خواهانها استفاده کند.
6- رأی صادره باید صریح و روشن باشد به نحوی که مخاطب مقصود و مدلول رأی را به خوبی دریافت کند و در صورتی که رأی مبهم باشد از قوت آن کاسته خواهد شد هر چند مطابق قانون ، دادگاه پس از صدور رأی موظف به رفع ابهام از آن است.
7- در مفاد رأی نباید تضاد بوده و یک قسمت از رأی،قسمت دیگر را نقص کند.
به عنوان مثال دادگاه نمی تواند شرط ضمن عقد را باطل و مبطل دانسته و در عین حال رأی به صحت معامله و بی اعتباری شرط ضمن آن داده باشد،زیرا اگر شرط باطل و مبطل عقد است صدور حکم به صحت عقد معنا ندارد.
8- دادگاه نباید خارج از خواسته خواهان انشاء رأی نماید.در این صورت هر چند حسب مورد،موضوع مشمول قواعد دادرسی یا فرجام خواهی است اما چنین حالتی حاکی از فقدان قوت در رأی صادره است.
9- رأی صادره باید مسبوق به تحقیقات جامع و مکفی باشد و در صورتی که رأی دادگاه علاوه بر شرایط فوق الذکر متکی به تحقیقات جامع نباشد مورد از موارد نقض در مرجع بالاتر خواهد بود.
10- رأی دادگاه باید به نحوی تنظیم گردد که مراجع مافوق بدون ابهام پی ببرند رأی مذکور در مقام تعیین تکلیف ماهوی اختلاف است یا در شکل دعوی صادر شده است.
11- رأی صادره باید بیانگر تساوی نظر قاضی نسبت به طرفین در مخاطب قرار دادن آنها باشد هر چند حسب رسالت قضاوت یکی محکوم و دیگری حاکم باشد.
12- قابلیت یا عدم قابلیت اعتراض یا تجدید نظر خواهی و مرجع رسیدگی به آن در رأی صادره تصریح شود.

منبع سایت صلح