هیئت وزیران در جلسه مورخ 20 / 5 / 1387 بنا به پیشنهاد شماره 100 / 31 / 26791 مورخ 3 / 4 / 1385 وزارت نیرو و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ضوابط ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب را به شرح زیر تصویب نمود:
ضوابط ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب
مصوب 1387,05,20با اصلاحات و الحاقات بعدی
ماده 1 – در این تصویب نامه واژه و اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف – دشت آزاد: دشتی که بیلان آن مثبت و بهره برداری از منابع آب زیرزمینی آن کمتر از میزان تغذیه سفره باشد.
ب – دشت ممنوعه: دشتی که در آن بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بیش از پتانسیل تجدیدپذیر بوده به گونه ای که موجب افت سطح آب زیرزمینی در آن دشت گردیده و به طور طبیعی امکان بازگشت به سطح تعادل وجود نذارد.[ندارد]
ج – دشت ممنوعه بحرانی: دشت ممنوعه ای که در آن، سطح آب سفره زیرزمینی یا کیفیت آب آبخوان به طور مستمر افت دارد.
د – آبخوان: لایه هایی از خاک و سنگ دارای خلل، فرج و شکستگی در مخروط افکنه های کوهپایه ای و دشت های آبرفتی که قابلیت ذخیره سازی آب های مازاد سطحی به صورت طبیعی یا مصنوعی جهت استفاده های کوتاه مدت یا دراز مدت بعدی در آنها وجود دارد.
هـ – طرح آبخوانداری: سند مدونی برای نوع خاصی از اقدامات اجرایی آبخیزداری که با هدف حفاظت آب و کنترل و پخش سیلاب در مخروط افکنه های کوهپایه ای و دشتهای آبرفتی تهیه و به اجرا در می آید.
و – آبخیزداری: مجموعه علوم و فنون لازم برای مدیریت جامع و هماهنگ منابع حوزه های آبریز بدون ایجاد اثرات منفی در منابع زیستی.
ماده 2 – وزارتخانه های نیرو و جهاد کشاورزی موظفند با نهادینه کردن مدیریت تقاضا، ترتیبات و هماهنگی لازم برای اجرای مفاد این ضوابط را انجام دهند.
ماده 3 – وزارت نیرو موظف است نسبت به انجام مطالعات مورد نیاز برای تشخیص دشت های ممنوعه بحرانی، ممنوعه و آزاد اقدام نموده و در ابتدای هر سال آبی کل دشتهای کشور را براساس این ضوابط ارزیابی نموده و نتیجه آن را به دستگاههای مربوط اعلام نماید.
ماده 4 – وزارت نیرو موظف است برای هرکدام از دشتهای موضوع ماده (3) با توجه به شرح وظایف و براساس ملاحظات اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و پتانسیل های آبهای سطحی، راهکارهای تعادل بخشی را به شرح ذیل ارایه و اجرا نماید.
الف – افزایش تغذیه سفره های زیرزمینی با عملیات تغذیه مصنوعی، کنترل و پخش سیلاب و احداث سدهای تأخیری، تغذیه ای و سدهای زیرزمینی.
ب – کاهش برداشت آب زیرزمینی از طریق انسداد چاههای غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت چاههای مجاز، خرید و انسداد چاه مجاز و فعال، توسعه و بهبود شبکه های آبیاری اصلی.
ج – گسترش آگاهی های عمومی، تهیه بانک اطلاعاتی و فراهم نمودن زمینه تحویل حجمی آب.
ماده 5 – وزارت جهاد کشاورزی موظف است برای هرکدام از دشتهای موضوع ماده (3) با توجه به شرح وظایف و براساس ملاحظات اجتماعی – اقتصادی و زیست محیطی راهکارهای تعادل بخشی را به شرح ذیل ارایه و اجرا نماید.
الف – افزایش تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی با مطالعه و اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان داری.
ب – کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی با استفاده از اصلاح الگو و ترکیب کشت، کاهش کشت گیاهان پرمصرف، توسعه کشت گیاهان کم مصرف، عمران اراضی، توسعه و بهبود شبکه های آبیاری و زهکشی فرعی.
ج – مدیریت مصرف با اصلاح و بهبود مدیریت آبیاری، ایجاد تشکل های آب بران، به هنگام و اجرایی نمودن سند ملی الگوی مصرف آب کشاورزی، تعیین و اعمال راهکارهای ارتقای کارایی آب کشاورزی.
تبصره – وزارت جهاد کشاورزی موظف است در اجرای پروژه ها، ماده (21) قانون توزیع عادلانه آب – مصوب 1361 – مبنی بر اخذ تخصیص از وزارت نیرو را رعایت نماید.
ماده 6 (اصلاحی 06/12/1396)– به منظور حفظ و حراست از منابع آب زیرزمینی در هر استان شورای «حفاظت از منابع آب زیرزمینی» به ریاست استاندار و با حضور مدیران و رؤسای دادگستری، جهاد کشاورزی، نفت، محیط زیست، آب و برق منطقه ای، فرماندهی نیروی انتظامی، رییس سازمان برنامه و بودجه استان و مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان تشکیل می شود تا نسبت به اجرای ضوابط اجرایی حفظ و حراست از آبهای زیرزمینی که توسط وزارت نیرو تهیه می شود با مشارکت تشکل های آب بران اقدام نماید.
ماده 7 – وزارت نیرو موظف است ترتیبی اتخاذ نماید تا با هماهنگی وزارت جهاد کشاورزی، بخشی از وظایف و مسئولیتهای قابل واگذاری به بخش خصوصی مثل پایش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، اطلاع رسانی و نظرسنجی و آموزش ذی نفعان را همراه با اختیارات لازم و اعتبارات مورد نیاز به تشکلهای آب بران مطابق قوانین و مقررات مربوط واگذار نماید.
ماده 8 – وزارت نیرو موظف است در مطالعه و اجرای کلیه طرحهای توسعه منابع آب ضمن درنظر گرفتن حقابه های پایین دست به نحوی عمل نماید که تعادل بین منابع و مصارف در دشتهای پایاب این طرحها برقرار باشد.
ماده 9 – وزارت نیرو موظف است به خاطر حفظ منابع استراتژیک آب زیرزمینی و تأمین آب شرب و بهداشت شهری ظرف سه سال پس از ابلاغ این ضوابط حداکثر عمق برداشت آب را در دشتهای کشور، تعیین و با جلوگیری از کف شکنی بیشتر از عمق تعیین شده با همکاری شورای حفاظت از منابع آب زیرزمینی استان از افت بیشتر سطح آب زیرزمینی و کاهش کیفیت حقابه یادشده جلوگیری نماید.
ماده 10 – وزارت نیرو موظف است با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، برنامه بهره برداری از آب زیرزمینی را با ملحوظ نمودن کلیه ظرفیتهای آب برای مصارف کشاورزی در سه حالت: سالهای ترسالی ، سالهای معمولی و سالهای خشکسالی، تنظیم نماید تا براساس شرایط واقعی، برنامه یادشده به اجرا گذاشته شود.
ماده 11 – به منظور هماهنگی برنامه های تعادل بخشی حوزه های آبریز کشور وزارت نیرو موظف است با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، ظرف شش ماه نسبت به ارایه ساختار مدیریت حوزه های آبریز و ساز و کار اجرایی آن اقدام نماید.
ماده 12 – دستگاههای اجرایی ذی ربط اعتبارات مورد نیاز اجرای مفاد این ضوابط را به طور متناسب در لوایح بودجه سنواتی خود پیش بینی می نمایند.
معاون اول رئیس جمهور – پرویز داودی
منبع سایت صلح
ثبت دیدگاه