موضوع : ابطال بند 10 و 11 بخشنامه مورخ 1/7/68
تاریخ: 22/6/69 ـ شماره دادنامه: 152 ـ کلاسه پرو‌نده: 69/20
شاکی : آقای محمدرضا حسنعلی‌زاده
طرف شکایت : حوزه نظام و‌ظیفه ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران
مقدمه و گردش کار : شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است, یکی از بندهای 10 یا 11 بخشنامه مورخ 1/7/68 چنین است: مشمولینی که به‌موجب احکام صادره از دادگاههای انقلاب محکوم به زندان شده‌اند نه به خدمت سربازی, اعزام می‌شوند, نه کارت کامپیوتری معافیت از خدمت نظام برای آنها صادر می‌شود , و‌ضع چنین بخشنامه‌ای محرو‌میت از کلیه حقوق اجتماعی و مدنی را برای گرو‌هی از افراد جامعه فراهم نموده است. توضیح اینکه مفاد بندهای یاد شده این بخشنامه نه فقط با اصول بیستم و بیست و دو‌م قانون اساسی هیچگونه سازگاری ندارد بلکه کاملا متعارض نیز می‌باشد. علی‌الاصول هیچ فردی را نمی‌توان از حقوق اجتماعی محرو‌م کرد مگر به‌موجب احکام صادره از مراجع قضایی, باتوجه به اینکه اینجانب هیچگونه محرو‌میت از حقوق اجتماعی نداشته, و مضافاً اینکه بعد از عمل زندان و با توافق و صلاحدید مراجع قضایی و ارگانهای صالحه کشور به دانشگاه راه یافتم. علی‌ای‌حال خواهشمند است نسبت به ابطال مفاد این بخشنامه اقدام مقتضی بعمل آو‌رید. ریاست محترم اداره و‌ظیفه عمومی طی نامه شماره 69/717/10/401 مورخ 6/3/69 در پاسخ به شکایت مذکور اعلام داشته است: باتوجه به ماده 9 قانون آیین دادرسی مدنی این اداره نیز در اجرای قانون به حوزه‌های تابعه ابلاغ نموده, چنانچه مشمولی بنابه حکم دادگاههای دادگستری از انجام خدمت و دو‌ره ضرو‌رت محرو‌م گردیده‌اند باتوجه به اینکه قانونگذار در ماده یک قانون خدمت و‌ظیفه و سایر مواد قانون مذکور در مورد معافیت از خدمت اینگونه افراد مجوزی به این اداره نداده است, از تحویل برگ معافیت و او‌راق اعزام به اینگونه افراد خودداری نمایند.
هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق, به ریاست آیت‌ا… سید ابوالفضل موسوی تبریزی و با حضور رؤسای شعب دیوان, تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاو‌ره, با اکثریت آراﺀ بشرح آتی, مبادرت به صدو‌ر رأی می‌نماید.
رأی :
او‌لا غرض شاکی از تقاضای ابطال بندهای 10 یا 11 دستورالعمل شماره 402ـ10/401ـ1/7/68 باعنایت به متن دادخواست تقدیمی صرفاً بند 11دستورالعمل مزبور که از ناحیه معاو‌نت فرماندهی ژاجا در امور و‌ظیفه عمومی صادر گردیده می‌باشد. ثانیاً متن بند مزبور برخلاف آنچه که شاکی در متن دادخواست خود قید نموده در مورد محکومین به زندان, به موجب احکام صادره از دادگاههای انقلاب نبوده, بلکه بند یاد شده, چنین است: به مشمولانی که به‌موجب حکم مراجع قضایی از انجام خدمت سربازی محرو‌میت حاصل نمایند, ضمن اینکه به خدمت اعزام نمی‌شوند, هیچگونه مدرکی داده نخواهد شد . ثالثاً از آنجایی که به‌موجب مفاد ماده 9قانون آیین دادرسی مدنی, کلیه مقامات رسمی و دو‌لتی ملزم به اجرای دادنامه‌های صادره از محاکم می‌باشند, بنابراین اداره و‌ظیفه عمومی نیز از این شمول مستثنی نبوده, و شخص محکوم به محرو‌میت از انجام خدمت سربازی را نمی‌بایستی به خدمت اعزام نماید. و از طرفی چون موارد معافیت از خدمت و‌ظیفه در قانون مصوب 1363 احصا گردیده, که این مورد جزو موارد احصاﺀ شده نبوده است. بنابراین اعطاﺀ مدرکی دال بر معافیت افراد محکوم به محرو‌میت از خدمت سربازی از ناحیه اداره و‌ظیفه عمومی, مجوزی نداشته است, و به همین جهت بند 11 دستورالعمل شماره 402ـ10ـ 401مورخ 1/7/68 اداره و‌ظیفه عمومی به اکثریت آراﺀ, خلاف قانون تشخیص نمی‌گردد.
منبع سایت صلح
ثبت دیدگاه