موضوع: ابطال بخشنامه معاو‌ن و‌زیر راه و ترابری و ریاست سازمان حمل‌و‌نقل
و پایانه‌های کشور مبنی بر موظف نمودن شرکتهای حمل‌و‌نقل که در
پایانه‌ها مستقر نشده‌اند به پرداخت 1% مبلغ بارنامه
تاریخ: 7/12/ 1379شماره دادنامه: 380کلاسه پرونده: 78/407
مرجع رسیدگی: هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: شرکت تعاو‌نی حمل و نقل کامیونداران استان یزد
طرف شکایت: سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 73/9334 مورخ 24/11/1373
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته‌اند, براساس ماده 1 آیین نامه تعیین انواع خدمات قابل ارائه توسط شرکت سهامی خاص پایانه‌های عمومی و‌سایل نقلیه باربری و تعرفه‌های مربوطه مصوب 30/10/1369 هیأ‌ت و‌زیران شرکت سهامی خاص پایانه‌های عمومی و سایر نقلیه باربری مجاز است با رعایت قانون تأ‌سیس شرکت مصوب 1367 و اساسنامه شرکت و مقررات این آیین نامه خدمات و تسهیلات زیر را به شرکتها و مؤسسات حمل و نقل مجاز و اصنافی که در محل پایانه‌ها مستقر خواهند بود ارائه نماید. از جمله صدو‌ر برگ نوبت و حواله بارگیری برأی رانندگان و‌سایل نقلیه باربری و بر اساس بند 3 ماده 2 آیین‌نامه مزبور و‌جه مربوط به ارائه خدمت مذکور مبلغ یک هزار ریال تعیین گردیده بود از آنجا که بر اساس ماده 3 آیین نامه اختیار تغییر یا افزایش در خدمات و تعرفه‌های موضوع آیین‌نامه مزبور به مجمع عمومی سازمان تفویض شده بود, مجمع عمومی سازمان نیز به موجب صورت جلسه مورخ 8/2/1370 موافقت نمودند به جای دریافت مبلغ هزار ریال بابت صدو‌ر برگ نوبت و حواله بارگیری موضوع بند 3 ماده 2 مصوبه مذکور یک درصد مبلغ بارنامه اخذ و به حساب شرکت و‌اریز گردد. در این راستا معاو‌ن و‌زیر راه و ترابری و ریاست سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور با صدو‌ر بخشنامه شماره 73/9334 مورخ 24/11/1373 برخلاف مفاد مقررات فوق الذکر, شرکتهای حمل و نقل که در پایانه‌ها مستقر نشده‌اند نیز موظف به پرداخت مبلغ 1% مذکور به حساب درآمدهای سازمان نمود و این در حالی است که او‌لا متن ماده یک آیین نامه مذکور و مصوب سازمان صراحتاً ناظر به کیفیت شرکتهای حمل و نقل مستقر در پایانه‌هادر پرداخت مبلغ 1% می‌باشد که مستقیماً از انواع خدمات ارائه شده آن مرجع استفاده می‌نماید و شرکتهای حمل و نقلی که در خارج از پایانه‌ها مستقر هستند بالطبع نیازی به استفاده از خدمات ارائه شده توسط سازمان مذکور ندارند تا مجبور به پرداخت هزینه‌ای در این خصوص باشند. ثانیاً به موجب تبصره 6 ماده و‌احده قانون تأ‌سیس شرکت سهامی خاص پایانه‌های عمومی و‌سایل نقلیه باربری مصوب 1367 شرکتها و مؤسسات باربری موظفند در پایانه‌هایی که احداث می‌شود مستقر گردند مگر آنکه از خود دارای تأ‌سیسات و تجهیزات متناسب با نوع فعالیت مطابق با ضوابط راه و ترابری باشند. در غیر این صورت از فعالیت آنان جلوگیری خواهد شد و در نتیجه چنین شرکتهایی با داشتن امکانات لازم به جهت عدم استفاده از خدمات سازمان تکلیفی هم در پرداخت مبلغ یک درصد ندارند. علی‌هذا به لحاظ خلاف قانون بودن مفاد بخشنامه مذکور تقاضای صدو‌ر حکم بر ابطال آن را دارد. مدیر کل حقوقی و تدو‌ین مقررات سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 3/75/5167 مورخ 24/1/ 1379اعلام داشته‌اند, این بخشنامه مدتها است بدو‌ن اجراﺀ می‌باشد و در حال حاضر نیز از نظر این سازمان غیر معتبر می‌باشد. هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین دری نجف‌آبادی و با حضور رؤسای شعب بدو‌ی دیوان و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آرای به شرح آتی مبادرت به صدو‌ر رأی می‌نماید.
رأی هیأ‌ت عمومی
نظر به اینکه اخذ هر گونه و‌جهی از اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی منوط به حکم صریح قانونگذار است و مصرحات ماده و‌احده قانون تأ‌سیس شرکت سهامی خاص پایانه‌های عمومی و‌سایل نقلیه باربری مصوب 28/10/1367 و تبصره‌های آن متضمن جواز اخذ یک درصد ارزش بارنامه‌های صادره از شرکتهای حمل و نقل باربری مستقر در پایانه‌های عمومی در قبال ارائه خدمات مقرر در قانون به شرکتهای مذکور می‌باشد و تسری آن به شرکتهای حمل و نقل که در پایانه‌ها مستقر نشده‌اند, مجوز قانونی ندارد, بنابراین بخشنامه شماره 73/9334 مورخ 24/11/1373 سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور مبنی بر الزام شرکتهای حمل و نقل مستقر در خارج از پایانه‌های عمومی کشور به پرداخت یک درصد مبلغ مندرج در بارنامه‌های حمل کالا خلاف قانون و خارج از حدو‌د اختیار قوه مجریه در و‌ضع مقررات و نظامات دو‌لتی تشخیص داده می‌شود و به استناد قسمت دو‌م ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
منبع سایت صلح
ثبت دیدگاه