آئین نامه شماره 58 درخصوص ذخایر فنی مؤسسات بیمه
مصوب 1387,10,25با اصلاحات و الحاقات بعدی
شورای عالی بیمه در راستای اجرای ماده 61 قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‌گری و با هدف ایجاد شفافیت برای حقوق بیمه‌گذاران و صاحبان سهام مؤسسات بیمه، چگونگی لحاظ کردن ذخایر فنی در حساب‌های مؤسسات بیمه را با توجه به اصول زیر در جلسه مورخ 25 /10/ 1387 تصویب کرد:
ایجاد هماهنگی در اجرای استانداردهای حسابداری از جمله استاندارد شماره 28، برای در نظر‌‌گرفتن ذخایر فنی مؤسسات بیمه و فراهم شدن امکان مقایسه عملکرد مالی این مؤسسات با التزام به کاربرد رویه یکسان حسابداری.
شفافیت ترازنامه و حساب سود و زیان در صورت‌های مالی مؤسسات بیمه‌ای به منظور افشای وضعیت مالی واقعی سهامداران و ذی‌نفعان.
حفظ حقوق بیمه گذاران و بیمه‌شدگان با ایجاد پشتوانه مناسب برای توانمند سازی مؤسسات بیمه در مواجهه با حوادث طبیعی و خسارتهای بزرگ غیرمترقبه.
این آیین نامه مشتمل بر 18 ماده و 8 تبصره بوده و از تاریخ ابلاغ، لازم الاجراء است و جایگزین آیین‌نامه شماره 22 و مکمل‌های آن می‌شود.
ماده 1– مؤسسات بیمه مکلف‌اند برای ایفای تمامی تعهداتی که به موجب قراردادهای بیمه مستقیم و قراردادهای بیمه اتکایی به عهده گرفته‌اند، ذخایر فنی زیر را براساس ضوابط این آیین نامه محاسبه نمایند:
الف) بیمه‌های زندگی:
1.ذخیره ریاضی؛
2.ذخیره مشارکت بیمه‌گذاران در منافع؛
3.ذخایر فنی بیمه عمر زمانی؛
4.ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی.
ب) بیمه‌های غیرزندگی:
1.ذخیره حق‌بیمه (حق‌بیمه عاید نشده)؛
2.ذخیره ریسک‌های منقضی‌نشده؛
3.ذخیره خسارات معوق؛
4.ذخیره برگشت حق‌بیمه؛
5.ذخیره ریاضی؛
6.ذخیره مشارکت بیمه‌گذاران در منافع؛
7.ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی.
ماده 2– ضوابط این آیین‌نامه، نحوه محاسبه و برآورد ذخایر فنی سهم مؤسسات بیمه را پس از کسر سهم بیمه‌گران اتکایی تعیین می‌نماید. در احتساب آن بخش از ذخایر فنی که بیمه‌گران اتکایی نیز در آن سهم دارند مؤسسات بیمه موظف‌اند ضمن منعکس کردن ذخایر فنی قبل از کسر سهم بیمه‌گر یا بیمه‌گران اتکایی، سهم بیمه‌گران اتکایی را نیز حسب مورد محاسبه و همراه با ذخایر فنی ابتدای دوره، به ترتیب مقرر در نمونه ترازنامه و صورت سود و زیان مصوب شورای عالی بیمه در صورت‌های مالی خود منعکس نمایند.
ماده 3– در این آیین‌نامه منظور از ضریب خسارت نسبت خسارت واقع شده به حق‌بیمه عاید شده است. خسارت واقع شده عبارت است از خسارت پرداختی طی دوره به علاوه ذخیره خسارت معوق در پایان دوره منهای ذخیره خسارت معوق ابتدای دوره و حق‌بیمه عاید شده عبارت است از حق بیمه صادره به علاوه حق بیمه عاید نشده ابتدای دوره منهای حق‌بیمه عاید نشده پایان دوره.
تبصره– در محاسبه حق بیمه عاید شده رشته های بیمه شخص ثالث، مازاد و حوادث راننده، عوارض قانونی قابل پرداخت موسسات بیمه به خزانه و همچنین سهم صندوق تامین خسارتهای بدنی از حق بیمه صادره کسر می گردد.
فصل دوم : ذخایر فنی بیمه‌های زندگی
ماده 4– ذخیره ریاضی بیمه‌های زندگی عبارت است از تفاوت بین ارزش فعلی تعهدات بیمه‌گر (اعم از سرمایه و مستمری) و ارزش فعلی تعهدات بیمه‌گذاران که با رعایت مبانی فنی مورد استفاده در محاسبه حق بیمه و نسبت به سهم نگهداری مؤسسه بیمه محاسبه می‌شود.
ماده 5– ذخیره مشارکت بیمه گذاران در منافع بیمه‌های زندگی عبارت است از درصدی از منافع حاصل از معاملات بیمه‌های زندگی و سرمایه گذاری ذخایر فنی آن که به موجب شرایط قراردادهای بیمه‌های زندگی باید بین بیمه‌گذاران بیمه‌های زندگی تقسیم شود. سهم بیمه گذاران در منافع، اعم از این که در پایان هر سال مالی یا سال های بعد قابل تقسیم باشد، باید در این ذخیره منظور شود.
ماده 6– ذخایر فنی بیمه‌های عمر زمانی براساس مبانی تعیین شده برای بیمه‌های غیرزندگی (به غیر از بیمه‌های باربری)
– موضوع فصل سوم این آیین‌نامه- محاسبه و در حساب‌ها منظور خواهد شد.
ماده 7– ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی بیمه‌های زندگی که بابت تضمین تعهدات مؤسسات بیمه در مقابل خسارات ناشی از حوادث فاجعه‌آمیز منظور می‌شود از جمع اقلام زیر حاصل می‌شود:
الف) 3 درصد حق بیمه صادره بیمه‌های زندگی پس از کسر حق بیمه اتکایی واگذاری.
ب) ذخایر فنی تکمیلی و خطرات طبیعی که از سال قبل منتقل شده است.
تبصره 1– میزان ذخیره موضوع این ماده نباید از 20 درصد میانگین حق‌بیمه نگهداری بیمه‌های زندگی سه سال گذشته مؤسسه تجاوز نماید.
تبصره 2– در صورتی که بر اثر وقوع حوادث طبیعی و فاجعه‌آمیز، ضریب خسارت در بیمه‌های زندگی از 85 درصد تجاوز نماید، مؤسسه بیمه مجاز است مازاد خسارات ایجاد شده ناشی از وقوع حوادث مذکور را از محل ذخایر فنی تکمیلی و خطرات طبیعی جبران نماید. استفاده از این ذخیره در سایر موارد منوط به پیشنهاد مؤسسه بیمه و تصویب شورای عالی بیمه خواهد بود.
فصل سوم : ذخایر فنی بیمه‌های غیر زندگی
ماده 8– ذخیره حق‌بیمه (حق‌بیمه عاید نشده) در بیمه‌های غیرزندگی عبارت است از حق‌بیمه‌های مربوط به فاصله زمانی بین تاریخ ترازنامه تا انقضای مدت قراردادهای بیمه که به ترتیب زیر محاسبه می‌شود:
الف) برای کلیه رشته‌های بیمه به جز بیمه باربری به روش فصلی (یک هشتم) و بر مبنای حق‌بیمه صادره پس از کسر 15 درصد آن به عنوان هزینه تحصیل و همچنین کسر حق بیمه اتکایی واگذاری مربوطه.
ب) برای رشته بیمه باربری ذخیره حق‌بیمه عبارت است از ذخیره محاسبه شده به روش بند الف به علاوه یک هشتم ذخیره مذکور.
تبصره 1– چنانچه دوره بیمه‌نامه بیش از یک سال باشد، حق بیمه مازاد بر یک سال، به طور کامل به عنوان حق بیمه سال‌های آتی محسوب می‌شود. حق بیمه سال‌های آتی باید به تفکیک مشخص و در سال مربوطه به عنوان حق بیمه صادره شناسایی شود.
تبصره 2– در بیمه‌های مهندسی، اگر مدت اعتبار بیمه نامه بیش از یک سال باشد، برای احتساب حق بیمه سال‌های آتی از روش مجموع ارقام سنوات استفاده خواهد شد.
تبصره 3(الحاقی 01/10/1389)– هزینه تحصیل موضوع بند الف این ماده برای عملیات قبولی اتکایی مؤسسات بیمه مستقیم (مشروط به تفکیک عملیات بیمه اتکایی و بیمه مستقیم در حساب‌های آن مؤسسات) و مؤسسات بیمه اتکایی معادل 20درصد می‌باشد.
تبصره 4– ذخیره حق بیمه عاید نشده رشته های بیمه شخص ثالث، مازاد و حوادث راننده، پس از کسر مبالغ قانونی قابل پرداخت به حساب خزانه و صندوق تامین خسارتهای بدنی از حق بیمه صادره محاسبه خواهد شد.
ماده 9– ذخیره ریسک‌های منقضی‌نشده برای جبران کسری ذخیره حق‌بیمه عاید نشده در رشته‌هایی که ضریب خسارت آنها بیش از 85 درصد باشد مطابق فرمول زیر محاسبه می‌شود:
(85%- ضریب خسارت رشته) × حق‌بیمه عاید نشده پایان دوره= ذخیره ریسک‌های منقضی نشده
85%
ماده 10– ذخیره خسارات معوق بیمه‌های غیر زندگی عبارت است از جمع اقلام ذیل:
الف) خسارات اعلام شده در دست رسیدگی به علاوه برآورد مخارج تسویه خسارت پس از کسر سهم بیمه‌گر اتکایی.
ب) خساراتی که تا قبل از پایان دوره مالی ایجاد شده و هنوز به بیمه‌گر اعلام نشده به علاوه برآورد مخارج تسویه خسارت پس از کسر سهم بیمه‌گر اتکایی.
تبصره 1– در رشته بیمه شخص ثالث چنانچه به تشخیص و تأیید هیئت مدیره مؤسسه امکان محاسبه ذخیره خسارات اعلام شده در دست رسیدگی برای مورد به مورد پرونده‌ها وجود نداشته باشد، حاصل‌ضرب متوسط هزینه خسارت بدنی هر پرونده (نفر) طی سال مالی در تعداد پرونده‌های در دست رسیدگی با اعمال درصد افزایش اعلام شده نرخ دیه برای دوره بعد به عنوان ذخیره موضوع بند الف شناسایی خواهد شد.
تبصره 2– خسارات موضوع بند ب با در نظر گرفتن سوابق خسارتی سه سال مالی ماقبل و با تایید هیات مدیره موسسه حداقل 3 درصد و حداکثر 10 درصد بند الف خواهد بود. احتساب مبالغ مازاد بر 10 درصد منوط به تایید بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران می باشد.
ماده 11– ذخیره برگشت حق‌بیمه در بیمه‌های غیر زندگی عبارت است از 50 درصد نسبت حق بیمه‌های برگشتی به کل حق بیمه صادره در سه سال مالی قبل ضربدر حق‌بیمه صادره سال مالی جاری پس از کسر حق بیمه اتکایی واگذاری.
ماده 12– ذخیره ریاضی در بیمه‌های غیرزندگی برای پرداخت مستمری‌هایی که قطعی شده عبارت است از ارزش فعلی تعهدات بیمه‌گر پس از کسر سهم بیمه‌گر اتکایی.
ماده 13– ذخیره مشارکت بیمه‌گذاران در منافع بیمه‌های غیرزندگی عبارت است از درصدی از منافع حاصل از هر یک از قراردادهای بیمه که به موجب شرایط قرارداد به بیمه‌گذاران قابل پرداخت باشد.
ماده 14– ذخیره فنی تکمیلی و خطرات طبیعی بیمه‌های غیرزندگی که بابت تضمین تعهدات مؤسسات بیمه در مقابل خسارات ناشی از حوادث فاجعه آمیز منظور می‌شود، از جمع اقلام زیر حاصل می‌شود:
الف) 3 درصد حق بیمه صادره بیمه‌های غیرزندگی پس از کسر سهم حق بیمه اتکایی واگذاری.
ب) ذخایر فنی تکمیلی و خطرات طبیعی که از سال قبل منتقل شده است.
تبصره 1– میزان ذخیره موضوع این ماده نباید از 20 درصد میانگین حق بیمه نگهداری بیمه‌های غیرزندگی سه سال گذشته مؤسسه تجاوز نماید.
تبصره 2– در صورتی که بر اثر وقوع حوادث طبیعی و فاجعه آمیز، ضریب خسارت در هر یک از رشته‌های بیمه غیرزندگی از 85 درصد تجاوز نماید، مؤسسه بیمه مجاز است مازاد خسارات ایجاد شده ناشی از وقوع حوادث مذکور را از محل ذخایر فنی تکمیلی و خطرات طبیعی جبران نماید. استفاده از این ذخیره در سایر موارد منوط به پیشنهاد مؤسسه بیمه و تصویب شورای عالی بیمه خواهد بود.
فصل چهارم : ذخایر فنی بیمه‌های اتکایی قبولی
ماده 15– ذخایر فنی معاملات بیمه اتکایی قبولی با رعایت قواعد مقرر در مواد قبلی این آیین‌نامه و به موجب شرایط قراردادها و توافق‌های اتکایی محاسبه می‌شود.
ماده 16– مؤسسات بیمه در اولین سال اجرای این آیین‌نامه می‌توانند افزایش ذخایر فنی ناشی از اعمال مقررات این آیین‌نامه در مقایسه با مقررات آیین‌نامه قبلی را از محل ذخایر فنی تکمیلی و خطرات طبیعی تأمین نمایند.
ماده 17– در اجرای این آیین‌نامه، مانده ذخایر فنی خطرات طبیعی در ابتدای دوره به تناسب حق‌بیمه سه سال گذشته در بیمه‌های زندگی و غیرزندگی تسهیم می‌شود.
ماده 18– مؤسسات بیمه‌ای که در خارج از کشور فعالیت دارند، در محاسبه ذخایر فنی مربوط به عملیات خود در خارج از کشور، تابع مقررات محل فعالیت خواهند بود. در صورتی که در کشور خارجی محل فعالیت مؤسسه بیمه‌ایرانی مقرراتی در این باره وجود نداشته باشد، مؤسسه بیمه مربوط، تابع مقررات این آیین‌نامه خواهد بود.
منبع سایت صلح
ثبت دیدگاه