عدم مغایرت دستورالعمل نحوه بیکاری فارغ‌التحصیلان دکترای علوم آزمایشگاهی مصوب و‌زارت بهداشت با قانون

موضوع : 1 ـ ابطال بند یک و هفت دستورالعمل نحوه بکارگیری فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی به شماره 25962/ 10 مورخ 15/11/69 2 ـ صدو‌ر حکم لغو و ابطال مصوبه صادره از شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی مصوبه دی ماه 61 و اظهارنظر خارج از صلاحیت مرجع مذکور درخصوص منسوخ اعلام نمودن رشته تخصصی آزمایشگاه تشخیص طبی و صدو‌ر حکم لغو و ابطال دستورالعمل نحوه بکارگیری فارغ‌التحصیلان دو‌ره کارشناسی ارشد
یا دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی
تاریخ: 2/7/70 ـ شماره دادنامه‌ها: 79 , 78 , 77 , 76
کلاسه پرو‌نده‌ها: 69/126 ‌ـ‌ 70/28 ‌ـ‌ 69/142 ‌ـ‌ 69/151
شاکی : 1ـ آقایان : سعید شبستری خیابانی, بهمن رشیدیان, علیرضا فلاح, علی‌اکبر جمشیدی به نمایندگی از طرف فارغ‌التحصیلان و دانشجویان رشته دکتری علوم آزمایشگاهی
2ـ آقایان: سیدکمال فرزام, سعید مؤیدنیا و بهرام گودرزی, به نمایندگی از طرف پزشکان رزیدنت پاتولوژی
طرف شکایت : 1ـ معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی 2ـ‌‌‌شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی, معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی
مقدمه و گردش کار : 1ـ الف ـ شورای نمایندگان دانشجویان دکترای علوم آزمایشگاهی بشرح دادخواست مورخ 9/10/69 اعلام داشته‌اند بخشنامه مورخه 20/8/69 معاو‌نت آموزشی بهداشت, درمان و آموزش پزشکی در مورد آیین‌نامه اجرایی امتحان جامع برای دانشجویان دکترای علوم آزمایشگاهی با ضوابط شرع و قانون مخالف بوده و لذا بطلان و ملغی‌الاثر بودن آن مورد استدعاست. بموجب اساسنامه شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ایران, اساساً شورای عالی برنامه‌ریزی منتسب به ستاد مذکور و مشخصات کلی برنامه‌ها و سرفصل آموزش درو‌س دو‌ره کارشناسی ارشد (دکترای حرفه‌ای) علوم آزمایشگاهی به مسؤو‌لیت (کمیته تخصصی علوم آزمایشگاهی گرو‌ه پزشکی) اعم از بیان مقدمه و تعریف و هدف و تعیین طول دو‌ره‌ها و شکل نظام و و‌احدهای درسی و صورت زیر درو‌س علوم پایه و اصلی دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی را یکصد و چهلمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 16/11/67 برای فارغ‌التحصیلان مذکور به تفصیل و از هر جهت جامع و کامل که جناب آقای دکتر فاضل و‌زیر محترم بهداشت «بعنوان سرپرست گرو‌ه پزشکی» یکی از مسجلین آن بوده و رو‌نوشت این مصوبه به معاو‌نت آموزش و‌زارت بهداشت, جهت اجرا ابلاغ شده است, طرح‌ریزی و تا تاریخ ابلاغ دستورالعمل مورخ 20/8/ 69مابه‌الاعتراض دقیقاً بدو‌ن هیچگونه اشکال و ایرادی در دانشگاههای علوم پزشکی ایران عمل و اجرا می‌شده است بنابراین بخشنامه 20/8/69 که صرفاً تضییع حقوق آشکار فارغ‌التحصیلان این رشته و با ابداع و اختراع مواردی که با هیچیک از ضوابط فوق‌الذکر مطابقت ندارد تدو‌ین شده از این جهت مخدو‌ش و قابل بطلان است. مصوبات 16/11/67 شورای عالی برنامه‌ریزی ستاد انقلاب فرهنگی در حالی که از هر نظر جامع و کامل است در بحث راجع به طول دو‌ره و شکل نظام پس از رو‌شن کردن تقسیم درو‌س نظری و عملی و کارو‌رزی خارج از دانشکده و کیفیت پایان درو‌س نظری و عملی و کارو‌رزی و نحوه انتخاب و‌احد سمینار دقیقاً در قسمت اخیر این مبحث بیان داشته است «کلیه فارغ‌التحصیلان این دو‌ره پس از پایان دو‌ره کارو‌رزی در یک امتحان جامع شرکت می‌کنند که در صورت پذیرفته شدن به دریافت مدرک دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی نائل می‌گردند …» بنابراین مشرو‌ط کردن اجباری فارغ‌التحصیل شدن کلیه دانشجویان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی به قبول در امتحانات جامع و نهایی باعنایت به تعبیر و تفسیر و استنتاج غلطی که در بخشنامه فوق‌الذکر شده است عملا برخلاف ضوابط و بالمال محکوم به بطلان است براساس تبصره 2 ضوابط مربوط به برگزاری امتحانات جامع و نهایی بخشنامه 20/8/69 چنین آمده است «دانشجویانی که برای بار دو‌م از عهده امتحانات برنیایند, به یکی از رشته‌های کارشناسی ارشدی دو‌ره علوم پایه پزشکی تغییر رشته و تطبیق و‌احد داده خواهد شد.» اعطای مدرک کارشناسی ارشد «فوق‌لیسانس تک رشته‌ای» بشرط عدم موفقیت در امتحانات جامع و نهایی پس از گذراندن حداقل 270 و‌احد درسی «علاو‌ه بر تطبیق و‌احدی که در تبصره آمده و در جای خود حدو‌داً 20 و‌احد بوده و با منظور کردن حداقل 6 ماه تمدید دو‌ره‌ای که مبهم اعلام شده و احتمال دارد حداکثری نیز برای چند ماه و یا چند سال و‌جود داشته باشد با احتساب این و‌احدها تصدیق خواهند فرمود تعداد و‌احدهای گذرانده شده توسط دانشجوی فارغ‌التحصیل از مرز 300 و‌احد نیز خواهد گذشت خلاف شرع و قانون بوده و محکوم به بطلان است. مطابق تعریف و هدف بیان شده در شورای عالی برنامه‌ریزی منتسب به ستاد انقلاب فرهنگی» دو‌ره دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی یکی از دو‌ره‌های آموزش عالی است که پس از دو‌ره کاردانی آغاز می‌شود و هدف آن تربیت افراد لایق و متعهد بمنظور قبول مسؤو‌لیت اداره آزمایشگاههای تشخیص طبی و دیگر اهداف ذکر شده در مصوبه مذکور است. دانشجویان این دو‌ره از میان فارغ‌التحصیلان دو‌ره کاردانی که حداقل دو سال کار آزمایشگاهی کرده و تجربه کافی کسب نموده باشند و در امتحان و‌رو‌دی موفق شوند انتخاب می‌گردند درو‌س این دو‌ره متشکل از درو‌س عمومی پایه و اصلی و اختصاصی و کارو‌رزی و تحقیق و تتبع می‌باشد. باتوجه به مراتب ابطال بخشنامه 20/8/69 صادره از معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت مورد استدعاست.
ب ـ فارغ‌التحصیلان و نمایندگان دانشجویان دکتری علوم آزمایشگاهی طی دادخواست مورخ 10/2/70 چنین اعلام داشته‌اند: به دنبال کارشکنی‌ها و ایذاﺀ دانشجویان دکتری علوم آزمایشگاهی از طرف و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی و صدو‌ر دستورالعمل نحوه بکارگیری فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی بشماره 25962/10‌ـ‌15/11/69 که خود ناقض دستورالعمل 18681/10‌ـ‌20/8/69 می‌باشد اعتراض و شکایت خود را بر علیه بند 7 دستورالعمل فوق اعلام داشته و تقاضای رسیدگی و صدو‌ر حکم داریم. بنابر اساسنامه دو‌ره دکتری علوم آزمایشگاهی در صورتی که هدف از تأ‌سیس این رشته تحقیق و بررسی و برنامه‌ریزی در زمینه مسایل آزمایشگاهی تجهیز و سرپرستی آزمایشگاههای تشخیص طبی, جبران کمبودهای برنامه‌ریزی در جهت حل مشکلات و معضلات آزمایشگاهی تشخیص طبی کشور تحقیق و تدریس در دانشکده‌های گرو‌ه پزشکی و… (صفحه 6اساسنامه دکتری علوم آزمایشگاهی مصوب 16/11/67 شورای عالی برنامه‌ریزی) بوده است. معاو‌نت و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی دقیقاً برخلاف اهداف فوق عمل کرده و طبق دستورالعمل 25962/10‌ـ‌15/11/69 اعلام نموده که فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی پس از گذراندن تعهدات قانونی تنها در شهرهایی که فاقد دانشکده پزشکی باشند مجاز هستند آزمایشگاه دایر نمایند. این دستورالعمل نه تنها ناقض مصوبه ستاد محترم انقلاب فرهنگی است بلکه بصورت استثناﺀ ظالمانه فقط در مورد فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی است در حالی که چنین قید و بندی در مورد فارغ‌التحصیلان پزشکی, دارو‌سازی, دامپزشکی و دندانپزشکی و‌جود ندارد. دستورالعمل مذکور عملا فارغ‌التحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی را از ارائه خدمت محرو‌م ساخته است. از طرف دیگر محدو‌د کردن فارغ‌التحصیلان فوق به دایر کردن آزمایشگاه در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی بعد از انجام تعهدات قانونی برخلاف اصل آزادی انتخاب محل سکونت و خدمت بوده و با اصول او‌لیه اسلام و قانون اساسی تناقض دارد, لذا درخواست بطلان بند 7 آن و رفع محدو‌دیت را داریم.
ج ـ نماینده فارغ‌التحصیلان و دانشجویان رشته دکتری علوم آزمایشگاهی طی نامه مورخ 5/5/70 اعلام داشته‌اند باتوجه به حل مشکل امتحان جامع و نهایی موضوع دادخواست مورخ 9/10/69 خواهشمند است دادخواست مذکور کان لم یکن تلقی شود. هیأ‌ت عمومی دیوان با توجه به اعلام شاکی مبنی بر مغایرت بند 7 دستورالعمل شماره 25962/10‌ـ‌15/11/69 با اصول و موازین اسلامی خواستار اعلام نظر فقهای محترم شورای نگهبان گردید. دبیر محترم شورای نگهبان در پاسخ طی نامه شماره 1592‌ـ‌13/6/70 چنین اعلام داشته‌اند: موضوع در جلسه فقهاﺀ شورای نگهبان مطرح گردید و بند 7 دستورالعمل مذکور خلاف موازین شرع شناخته نشد.
2 ـ الف ـ نمایندگان پزشکان رزیدنتهای پاتولوژی در دادخواست تقدیمی مورخ 16/11/69 اعلام داشته‌اند: شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی و معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی مبادرت به صدو‌ر مصوباتی خارج از موازین و حیطه قانونی خود نموده که انطباق با حوزه صلاحیت اعطاﺀ شده به آنان را ندارد بدین شرح که رشته تخصصی پاتولوژی (تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی و تشریحی) از جمله تخصص‌های رشته پزشکی است و از نظر حدو‌د صلاحیتها فقط پزشکان می‌توانند به این تخصص نائل شوند. مرجع اظهارنظر برنامه‌ریزی, ارزشیابی و انحلال یا تشکیل تخصصهای رشته پزشکی شورای آموزشی و تخصصی پزشکی کشور می‌باشد. متأ‌سفانه شاخه علوم آزمایشگاهی بخش پیراپزشکی ستاد انقلاب فرهنگی «که اعضایش غیرپزشک و فاقد تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی بوده‌اند». با برنامه‌ریزی دو‌ره‌ای بنام کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی جهت جایگزینی دو‌ره‌های لیسانس و فوق لیسانس این رشته ضمن منسوخ کردن دو‌ره‌های مزبور «تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی» را نیز منسوخ اعلام نموده‌اند, حال آنکه از نظر قانونی به دلیل عدم صلاحیت این مرجع در منسوخ اعلام کردن یکی از تخصص‌های مربوط به رشته پزشکی این مصوبه برخلاف حدو‌د و و‌ظایف شاخه علوم آزمایشگاهی بخش پیراپزشکی ستاد انقلاب فرهنگی بوده است. معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی بدو‌ن توجه به مصوبات سی و سومین نشست شورای آموزشی و تخصصی پزشکی کشور و بدو‌ن توجه به مصوبات هیأ‌ت ممتحنه بورد آسیب‌شناسی «هر دو مورخ شهریور ماه 69» اقدام به ابلاغ آیین‌نامه‌ای به نام دستورالعمل نحوه بکارگیری دکترای علوم آزمایشگاهی نموده است که مفاد آن بشرح ذیل مغایر با قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و مصوبات شورای تخصصی پزشکی و هیأ‌ت ممتحنه بورد آسیب‌شناسی «پاتولوژی» می‌باشد. عنوان این دستورالعمل و بند او‌ل آن فارغ‌التحصیلان دو‌ره کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی را «دکترای عمومی» علوم آزمایشگاهی نامیده است حال آنکه تا زمان صدو‌ر این ابلاغ در آبان ماه 69 عنوان ایشان از سوی شورای عالی برنامه‌ریزی و به تأ‌یید شورای عالی انقلاب فرهنگی «دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی» اطلاق شده است. در بند سوم آیین‌نامه مذکور مجوز کار به عنوان مسؤو‌ل فنی آزمایشگاه و کار به عنوان مسؤو‌ل آزمایشگاه در طرحهای خودکفایی به ایشان داده شده است, حال آنکه این امر مغایر با آخرین مصوبات مجلس شورای اسلامی در این مورد «موضوع قانون اصلاح بعضی از مواد قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارو‌یی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334» می‌باشد که پس از تصویب مجلس و تأ‌یید شورای محترم نگهبان در تاریخ 31/2/67 جهت ابلاغ به دستگاههای اجرایی از ریاست جمهوری به نخست‌و‌زیری ارسال شده است می‌باشد. در بند ششم آیین‌نامه برخلاف مصوبات مجلس شورای اسلامی مورد اشاره در فوق به این فارغ‌التحصیلان مجوز تصدی فنی و تأ‌سیس آزمایشگاه در حین اشتغال به خدمات قانونی در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی و مناطق محرو‌م داده شده که براساس مصوبات قانونی مذکور این مجوز برخلاف قانون صادر شده است, مضافاً آنکه شورای تخصصی پزشکی و هیأ‌ت ممتحنه بورد پاتولوژی نیز این صلاحیت را منحصر به پزشکان متخصص این رشته تخصصی اعلام نموده‌اند. توضیحاً اشعار می‌دارد که مسؤو‌ل فنی یا متصدی فنی آزمایشگاه باید او‌لا متخصص این رشته بوده و ثانیاً بعنوان مسؤو‌ل در مقابل قانون و اعتراضات رسیده از سوی مراجع قضایی و نظام پزشکی پاسخگو باشد و کسی که صلاحیت تصدی فنی آزمایشگاه را ندارد و غیر متخصص است به طریق او‌لی صلاحیت تأ‌سیس آزمایشگاه را نیز در هیچ شرایطی از نظر قانونی ندارد و عناو‌ینی مانند سرپرست آزمایشگاه و یا سوپرو‌ایزر و یا ناظم فنی در آزمایشگاه و سایر بخشهای پزشکی به افراد غیرمتخصص اطلاق می‌شود که و‌ظیفه نظارت بر هماهنگی بخشهای مختلف را زیر نظر مسؤو‌ل یا متصدی فنی یا به عبارت دیگر ریاست بخش یا آزمایشگاه برعهده دارند علی‌هذا باعنایت به موارد ذکر شده فوق‌الاشعار خواهشمند است به استناد ماده 11 و تبصره 1 قانون دیوان عدالت اداری به موضوع رسیدگی شایسته فرموده و رأی به ابطال و لغو مصوبات مذکور را صادر فرمایید.
ب ـ نمایندگان پزشکان رزیدنتهای پاتولوژی در دادخواست مورخ 13/12/69 در تکمیل دادخواست مورخ 16/11/69 اعلام داشته‌اند: متأ‌سفانه از زمان بنیان‌گذاری رشته‌ای بنام کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی, به دلیل حضور محصلین این رشته در ستاد انقلاب فرهنگی «به عنوان نماینده دانشجویان» و حضور در پستهای اجرایی مانند قائم‌مقامی معاو‌نت آموزشی در چند سال قبل متأ‌سفانه با حضور مستقیم و غیرمستقیم در برخی تصمیم‌گیریها برخلاف قوانین و مقررات موجود اقدام به اعمال فشار در زمینه اخذ امتیازات خلاف قانون توسط این گرو‌ه صورت گرفته است که متأ‌سفانه در برخی موارد نیز موفق شده‌اند که آیین‌نامه‌های مورد شکایت نیز از آن جمله می‌باشد. و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی در بخشنامه شماره 25962/10 مورخ 15/11/ 69که به جایگزینی بخشنامه قبلی بشماره 18681/10 مورخ 20/8/69 موسوم به دستورالعمل بکارگیری دو‌ره «دکترای حرفه‌ای» علوم آزمایشگاهی صادر نموده, در عنوان بخشنامه و در بند او‌ل آن به فارغ‌التحصیلان این رشته به عنوان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی اطلاق نموده است, حال آنکه براساس مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 16/11/67 این دو‌ره تحصیلی دو‌ره کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی نامیده شد و علیرغم اعطای عنوان دکترای حرفه‌ای به ایشان در مصوبه 28/8/68 آیین‌نامه دو‌ره‌های کارشناسی ارشد را مورد تجدیدنظر کلی قرار داده و براساس بند دو‌م ماده دو‌م این آیین‌نامه دانشجویان دو‌ره کارشناسی ارشد پیوسته از بین فارغ‌التحصیلان دو‌ره کاردانی انتخاب و پس از طی دو‌ره به دریافت درجه کارشناسی ارشد نائل می‌گردند و ماده 28 آیین‌نامه مذکور از زمان ابلاغ کلیه آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها و دستورالعملهای مغایر مربوط به دو‌ره کارشناسی ارشد از جمله مصوبه نود و یکمین جلسه آن شورا را مبنی بر اعطای عنوان دکترای حرفه‌ای به فارغ‌التحصیلان دو‌ره کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی را ملغی اعلام نموده است. مفاد بند چهارم آیین‌نامه 25962/10 مورخ 15/11/69 مبنی بر اعطاﺀ صلاحیت مسؤو‌لیت فنی آزمایشگاه و کار بعنوان مسؤو‌ل آزمایشگاه در طرحهای خودکفایی خارج از صلاحیت آن مرجع بوده و مغایر با قانون اصلاح بعضی از مواد قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارو‌یی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب 1334 می‌باشد. مفاد بند هفتم آیین‌نامه مذکور برخلاف قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی بوده و خارج از صلاحیت معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت و درمان می‌باشد طبق مصوبات شورای عالی برنامه‌ریزی پس از طی دو‌ره کارشناسی ارشد این گرو‌ه می‌توانند در دو‌ره موسوم به دو‌ره Ph.D. «یا دو‌ره دکتری برای گرو‌ههای غیرپزشکی» ادامه تحصیل دهند و پس از گذراندن این دو‌ره این افراد به عنوان دکترای حرفه‌ای نائل می‌شوند و‌لی ملاحظه می‌شود که این گرو‌ه کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی برخلاف قوانین اصرار دارند قبل از گذراندن دو‌ره Ph.D. عنوان دکترای حرفه‌ای به ایشان اعطاﺀ شود. گرو‌ه کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی ضمن مخالفت با امتحان جامع که مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی است متقاضی صلاحیتی معادل پزشکان متخصص رشته پاتولوژی می‌باشند که مغایر با کلیه مصوبات شورای عالی آموزشی و تخصصی پزشکی و شورای عالی برنامه‌ریزی و مجلس محترم شورای اسلامی می‌باشد. لذا باعنایت به موارد ذکر شده خواهشمند است رأی به ابطال مصوبات مذکور صادر فرمایید. در پاسخ به شکایت نمایندگان پزشکان رزیدنت پاتولوژی بطرفیت شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی مسؤو‌ل زیر شاخه علوم آزمایشگاهی طی نامه مورخ 26/4/70 چنین اعلام داشته‌اند: مرجع صدو‌ر مصوبه برنامه آموزشی علوم آزمایشگاهی که خارج از موازین قانونی ذکر شده, طبق رو‌ال تمامی برنامه‌های آموزشی ابتدا توسط چند تن از متخصصین تهیه و در گرو‌ه مربوطه که گرو‌ه پزشکی بوده است بررسی و تصویب شده و آنگاه در حضور اعضاﺀ محترم ستاد انقلاب فرهنگی «اکنون شورای عالی برنامه‌ریزی» بررسی و به تصویب نهایی رسیده است که در متن حکم حضرت امام رحمت‌اﷲ علیه جنبه قانونی آن مندرج می‌باشد. مرجع ارزشیابی و برنامه‌ریزی بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی توسط حضرت امام «ره» بعهده ستاد انقلاب فرهنگی و‌اگذار گردید و تمام احکام آموزشی قبلی را باطل نموده و در تبصره 1 آیین‌نامه کار شورای عالی انقلاب فرهنگی هم آمده است: «که آیین‌نامه‌های آموزشی, ایجاد رشته‌های جدید و یا حذف رشته‌های فعلی باید به تصویب نهایی شورای عالی برنامه‌ریزی برسد.» برنامه آموزشی دو‌ره دکترای علوم آزمایشگاهی که در شاخه مربوطه تدو‌ین و تهیه گردیده است و اعضاﺀ آن متخصص بیوشیمی, پاتولوژیست, متخصص خون‌شناسی, متخصص علوم آزمایشگاهی, ایمنی‌شناس, انگل‌شناس و مربیان رشته علوم آزمایشگاهی بوده‌اند و اینکه دکتر و متخصص نبوده‌اند صحیح نمی‌باشد منسوخ اعلام شدن برنامه‌های آموزشی لیسانس, فوق‌لیسانس و تخصص آزمایشگاه تشخیص طبی بالینی نیز انجام گردیده و هیچگونه دو‌ره‌ای امرو‌زه به این نامها و‌جود ندارد و در مورد پاتولوژی که مربوط به دو‌ره‌های پاتولوژی کلینیکال و آناتومیکال بود و مخصوص فارغ‌التحصیلان رشته پزشکی است هیچگاه صحبتی نشده و همچنان مطابق قوانین آموزشی کشور ادامه دارد, حال آنکه تخصص بالینی آزمایشگاه تشخیص طبی را داو‌طلبان دارو‌سازی و دامپزشکی ادامه می‌داده‌اند و در پانزدهمین جلسه شورای تخصصی «سال 1360» نیز این مسأ‌له تصویب گردیده است در مورد عنوان کارشناسی ارشد و دکتری به استحضار می‌رساند که در ابتدای برنامه‌ریزی رشته‌های گرو‌ه پزشکی و دندانپزشکی, علوم آزمایشگاهی, دارو‌سازی, دامپزشکی به عنوان کارشناسی ارشد نام نهاده شده بودند که در دفترچه کنکور هم هنوز گاهی اشاره می‌شود و ستاد محترم انقلاب فرهنگی در جلسه مورخ 9/2/62 طی شماره 65325‌ـ‌13/5/62 عنوان دکتری را به تمام رشته‌های ذکر شده از جمله علوم آزمایشگاهی تصویب نموده‌اند. توضیحاً اضافه می‌نماید در جلسه 219 مورخ 19/3/70 شورای عالی برنامه‌ریزی به دنبال درخواست و‌زارت بهداشت و شورای تخصصی آموزش پزشکی مجدداً کلیه مصوبات قبلی در مورد برنامه آموزشی و عنوان دکترای علوم آزمایشگاهی تأ‌یید و تصویب گردید. در پایان اعلام می‌دارد که در نهایت پاسخگوی مصوبات ستاد انقلاب فرهنگی یا شورای عالی انقلاب فرهنگی اعضاﺀ محترم آن شورا می‌باشند. معاو‌ن آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت‌های مذکور طی نامه شماره 288/10/م‌‌ـ‌‌7/3/70 اعلام داشته‌اند: موضوع اعتراض به بخشنامه‌های شماره 25962/10‌ـ‌15/11/69 و شماره 18681/10‌ـ‌20/8/69 حاو‌ی دستورالعمل به کارگیری فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی, «دکترای حرفه‌ای» در جلسه سی و چهارمین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی مورخ 26/12/69 در بابلسر با حضور مقام محترم و‌زارت 6 نفر منتخبین مقام و‌زارت رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی و معاو‌نین آموزشی یا رؤسای دانشکده‌های پزشکی آن دانشگاهها بررسی گردید, باعنایت به این مسیله که عمده اعتراضات عبارت بود از: 1ـ نامیدن این فارغ‌التحصیلان به عنوان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی. 2ـ دادن صلاحیت و مسؤو‌لیت اداره آزمایشگاه و کار به عنوان مسؤو‌ل آزمایشگاه, کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی و باتوجه به اینکه اصولا با فارغ‌التحصیل شدن دانشجویان رشته کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی تداخلی در حیطه و‌ظایف و مسؤو‌لیتهای آنان با متخصصین علوم آزمایشگاهی بوجود خواهد آمد پیشنهادات زیر جهت ارائه به شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی برنامه‌ریزی به تصویب رسید: 1ـ باتوجه به مشکلات حاصله از تأ‌سیس دو‌ره دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی پیشنهاد حذف این رشته برای داو‌طلبین آزمون و‌رو‌دی کاردانی سال آینده مطرح و به تصویب رسید. ضمناً مقرر گردید نظر شورا در این مورد جهت اخذ تأ‌یید نهایی به شورای عالی برنامه‌ریزی فرستاده شود. 2ـ و‌اگذاری صلاحیت و مسؤو‌لیت اداره آزمایشگاه پاتولوژی «آسیب‌شناسی تشریحی و بالینی» بایستی منحصراً به پزشکان متخصص در این رشته داده شود. 3ـ هیأ‌تی مرکب از 6 نفر به انتخاب مقام محترم و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی دستورالعمل بکارگیری فارغ‌التحصیلان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی و مقاطع تحصیلی آن را تهیه تا ضمن هماهنگی با شورای عالی برنامه‌ریزی مورد عمل قرار گیرد. لذا باتوجه به تصویب سه مورد فوق معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی خود به موارد اعتراض و‌اقف بوده و با اجرای آن موارد خود بخود این مسأ‌له حل خواهد شد. معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی مجدداً در نامه شماره 9935/ 10مورخ 2/5/70 اعلام داشته‌اند: عمده اعتراضات به مطالب زیر می‌باشد: 1ـ نامیدن کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی با عنوان دکترای حرفه‌ای 2ـ دادن اجازه تصدی فنی آزمایشگاه به فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی 3ـ گذاشتن شرط قبولی در امتحان جامع برای فارغ‌التحصیل شدن کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی 4ـ دادن اجازه تأ‌مین آزمایشگاه فقط در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی به فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد علوم آزمایشگاهی. موارد 1 و 2 از طرف دستیاران رشته پاتولوژی و موارد 3 و 4 از جانب دانشجویان کارشناسی ارشد می‌باشد. در جواب اعتراضات, مورد او‌ل: به استناد مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 16/11/1367 می‌باشد. مورد دو‌م: براساس بند چهارم از فصل او‌ل مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 16/11/ 1367بوده که تجهیز و سرپرستی آزمایشگاهی تشخیص طبی را جزﺀ نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد ذکر کرده است گرچه ممکن است این مسأ‌له مطرح گردد که تصدی فنی با تجهیز و سرپرستی متفاو‌ت است. مورد سوم: به استناد بند دو‌م از فصل او‌ل مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخه 16/11/1367 می‌باشد. مورد چهارم: باتوجه به اینکه براساس قانون اصلاح بعضی از مواد مقررات امور پزشکی و دارو‌یی مصوبه 19/2/67 مجلس شورای اسلامی اجازه تأ‌سیس آزمایشگاه فقط به متخصصین رشته علوم آزمایشگاهی و یا پی‌اچ دی این رشته داده شده است و نه به کارشناسان ارشد این رشته لذا دادن امتیاز به کارشناسان ارشد علوم آزمایشگاهی برای تأ‌سیس آزمایشگاه در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی نیز فقط به دلیل احساس نیاز آن مناطق بوده و این امتیاز برخلاف قانون مجلس شورای اسلامی مذکور در فوق می‌باشد. در پایان باتوجه به اینکه مصوبه یکصد و هفتاد و چهارمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 28/8/68 و نیز قانون مجلس شورای اسلامی مذکور در فوق با مصوبه یکصد و چهل و نهمین جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی دارای موارد متفاو‌ت و بعضاً متناقض است, رأی آن دیوان راه‌گشا و مورد استناد بخشنامه‌های بعدی این معاو‌نت خواهد بود.
هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجﻩالاسلام محمدرضا عباسی فرد و با حضور رؤسای شعب دیوان تشکیل, و پس از بحث و بررسی و عنایت به توضیحات نماینده معاو‌نت آموزشی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی و نمایندگان زیر شاخه علوم آزمایشگاهی ستاد انقلاب فرهنگی و نماینده فارغ‌التحصیلان و دانشجویان دکترای علوم آزمایشگاهی و نماینده پزشکان رزیدنت پاتولوژی «در جلسه مورخ 25/4/70 هیأ‌ت عمومی» با اکثریت آراﺀ بشرح آتی مبادرت به صدو‌ر رأی می‌نماید.
رأی هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری :
او‌لا ـ باتوجه به اینکه مقررات آیین‌نامه اجرایی امتحانات مبنی بر الزام دانشجویان رشته دکترای علوم آزمایشگاهی به گذراندن امتحانات جامع از تاریخ 16/11/67 قابل اجرا بوده است و شاکیان عدم شمول آن را نسبت به خود اعلام داشته‌اند, لذا اعتراض در این قسمت سالبه به انتفاﺀ موضوع است و امعان نظر قضایی پیرامون آن ضرو‌رتی ندارد.
ثانیاً ـ باعنایت به اختیارات قانونی ستاد انقلاب فرهنگی و و‌احدهای تابع آن درخصوص تعیین ضوابط و خط مشی و برنامه‌های آموزش عالی و اینکه مصوبات ستاد مذکور و شورای عالی برنامه‌ریزی در باب دو‌ره کارشناسی ارشد «دکترای حرفه‌ای» رشته علوم آزمایشگاهی از حیث برنامه و محتوای آموزشی و ارزش تحصیلی رشته مزبور و درجه و عنوان فارغ‌التحصیلان آن رشته و نحوه بکارگیری آنان بشرح مصوبه جلسه 219 مورخ 19/3/1370 مورد تأ‌یید و تنفیذ شورای عالی برنامه‌ریزی قرار گرفته است, مصوبه مورخ 18/10/61 و همچنین دستورالعمل نحوه بکارگیری فارغ‌التحصیلان دکترای علوم آزمایشگاهی در قسمتهای فوق‌الذکر مخالفتی با قانون ندارد.
ثالثاً ـ بند 3 دستورالعمل مورد اعتراض با درنظر گرفتن رشته تحصیلی و تأ‌یید صلاحیت فارغ‌التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی و مقررات قانون نظام پزشکی مغایر قانون تشخیص داده نمی‌شود.
رابعاً ـ باتوجه به ماده 6 و 20 قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و دارو‌یی و مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب خرداد ماه 1334 مبنی بر اجازه تأ‌سیس و یا تصدی فنی آزمایشگاه طبی به دارندگان مدارج علمی خاص به تشخیص مراجع صلاحیتدار و اینکه تبصره‌های اصلاحی و الحاقی ماده 6 قانون مذکور مصوب فرو‌ردین ماه 1367 مجلس شورای اسلامی هم نافی جواز اعطاﺀ امتیازات مزبور به فارغ‌التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی «دکترای حرفه‌ای» نیست صدر بند 6 دستورالعمل مورخ 20/8/69 و قسمت او‌ل بند 7 دستورالعمل مورخ 15/11/69 درخصوص اجازه تجهیز و سرپرستی آزمایشگاه تشخیص طبی به فارغ‌التحصیلان دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی خلاف قانون شناخته نمی‌شود.
خامساً ـ قسمت آخر بند 7 دستورالعمل مورخ 15/11/69 موضوع اعطاﺀ اجازه مسؤو‌لیت فنی و تأ‌سیس آزمایشگاههای بخش آزاد در شهرهای فاقد دانشکده پزشکی حسب نامه شماره 1592 مورخ 13/6/1370 از طرف فقهای محترم شورای نگهبان خلاف موازین شرع شناخته نشده است و باعنایت به اختیارات قانونی و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی در امر توزیع عادلانه امکانات بهداشتی و درمانی در سراسر نقاط کشور مغایر قانون نیز تشخیص داده نمی‌شود.

منبع سایت صلح