مریم ایروانی پژوهشگر پژوهشکده حقوق و قانون ایران از دانشماده نگاری مواد قانونی حقوق جزا در ویکی حقوق گفت. وی بیان داشت: محور اصلی فعالیت های من و همکارانم در بخش حقوق جزای این پروژه، پژوهش در راستای دانشماده نگاری در خصوص هر یک از مواد قانونی قانون مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری به جهت استفاده از این مقالات در پروژه ویکی حقوق است.

پروژه مذکور را به طور خلاصه و به زبان ساده می توان تلاشی برای تدوین یک مجموعه کامل و جامع از شرح مواد قانونی و اصطلاحات حقوقی دانست که به صورت اینترتی و کاملاً رایگان در اختیار حقوقدانان، دانشجویان حقوق، وکلا و قضات و دیگر علاقمندان قرار دارد.

ایروانی محتوا و ساختار این مقالات را چنین توصیف کرد: هر یک از این مقالات که به نحوی توضیح دهنده مواد قانونی مورد بحث هستند، مباحث و بخش های گوناگونی را شامل می‌شود. به طور کلی در ویکی حقوق تلاش شده است نظرات مختلف و دیدگاه های متفاوت دکترین و اساتید برجسته حقوق در خصوص هر یک از مواد قانونی به نحوی جامع و بدون هرگونه جانب داری در این مقالات منعکس شود. یعنی دانشماده نگاری در ویکی با رعایت «اصل بی‌طرفی» بوده و تلاش شده هیچ نظری بر نظر دیگر از سوی پژوهشگران ترجیح داده نشود. محتوای هر مقاله به نحوی نوشته شده که هر خواننده‌ای بتواند با مراجعه به صفحه مربوط به ماده قانونی مورد نظر خود، نظرات برجسته در خصوص هر یک از این مواد را به سهولت مطالعه کند و همزمان به رفرنس آن نیز دستیابی داشته باشد. همچنین سعی بر این بوده است که دیدگاه های مختلف فقها و نیز مستندات فقهی هر ماده نیز در این مقالات منعکس شود. از سوی دیگر با توجه به اهمیت رویه قضایی و آراء مورد استناد صادر شده از سوی دیوان عالی کشور و نیز نظریات مشورتی مطروحه تلاش نمودیم با جمع آوری این آراء و استناد به آن ها در مقالات خود، به دسترسی به این آراء سهولت بخشیم. از دیگر مباحث مورد توجه در نگارش مقالات، می توان به بررسی تطبیقی مواد مورد پژوهش با نظام های حقوقی دیگر، توجه به فلسفه و مبانی وضع مواد، مذاکرات تصویب و نیز بررسی مصادیق و مثال هایی که در عالم خارج واقع شده اند، اشاره کرد. به عبارت دیگر ساختار هر یک از مقالات مواد قانونی را می توانیم چنین تعریف کنیم : «۱- توضیح واژگان ۲- پیشینه ۳- مطالعه تطبیقی ۴- فلسفه و مبانی نظری ماده ۵- نکات توضیحی تفسیری دکترین ۶- مطالعات فقهی ( که خودش شامل دو بخش مستندات فقهی و سوابق فقهی می شود.) ۷- رویه های قضائی ۸- انتقادات ۹- مذاکرات تصویب ۱۰- مصادیق و نمونه ها ۱۱- مواد مرتبط» البته این ساختار، ساختاری است که محتوای دانشماده در این قالب نوشته شده است یعنی ممکن است یک ماده بر اساس اهمیتش پنج مورد از یازده مورد مذکور را و ماده دیگر، هشت مورد داشته باشد.

مریم ایروانی
مریم ایروانی

ایروانی ادامه داد: منبع اولیه و اصلی در نگارش این مواد قانونی، بیش از چندصد جلد کتاب مورد تایید و قابل استناد در زمینه حقوق جزا و جرم شناسی بوده است که از طریق نرم افزار اختصاصی پژوهشکده حقوق و قانون ایران در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است.  برای نگارش هر یک از مقالات مورد بحث، تلاش شده است وسواس و دقت کافی از جهت علمی و نگارشی به کار برده شود. به طوری که اکثر مقالات به دفعات متعدد مورد بازبینی و بررسی قرار گرفته اند. البته لازم به ذکر است که نگارش اولیه مقالات مربوط به این مواد قانونی، حدود ده ماه زمان برده است.

امید داریم که زحمات همکارانم در پژوهشکده حقوق مثمر ثمر بوده و باعث برداشتن گامی بزرگ در جهت همگانی کردن حقوق ایران باشد.