آیین نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه ها)

آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها)
مصوب 1389,06,02

نظر به اهمیت و نقش منابع آموزشی و تربیتی در فرایند یادگیری مؤثر و پایدار دانش‌آموزان و با عنایت به ضرورت ایجاد سامانه‌ی مدیریتی کارآمد در وزارت آموزش و پرورش و استفاده بهینه از فرصت‌ها و امکانات بخش دولتی و غیر دولتی در تولید و عرضه منابع مذکور مبتنی بر اهداف برنامه‌های درسی و تربیتی، شورای عالی آموزش و پرورش آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه ها) را به شرح زیر تصویب نمود.

ماده 1ـ تعاریف
1ـ ساماندهی: مجموعه‌ای از فعالیت‌های نظام‌مند و سازمان‌یافته است که به هدایت، حمایت و پشتیبانی از ناشران، نویسندگان و تولیدکنندگان در تولید، انتشار و توزیع مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد، مبتنی بر اهداف برنامه‌های درسی و قوانین مصوب آموزش و پرورش منجر می‌شود.
2ـ مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی: عبارت است ازتمام ابزارها و وسایل ارتباطی که برای تحقـق اهداف برنامه‌های آموزشـی و تربیتی و پیشرفت تحصیلی متربیان ابداع شده است یا به کار گرفته می‌شوند و کاربرد آنها می‌تواند فرآیند یاددهی ـ یادگیری را موثرتر و پایدارتر و تحقق یادگیری معنادار را آسان‌تر سازد. مواد و رسانه‌ها از قبیل: بسته آموزشی، نرم‌افزار‌های آموزشی، فیلم آموزشی، شبکه‌های آموزشی (اینـترانت داخلی)، رسانه‌های الکـترونیکی، چندرسانه‌ای (مولتی‌مدیا)، دستگاه‌ها، اجسام و اشیاء مختلف، کتاب درسی، کتاب کار، کتاب راهنمای معلم، مجلات، کتاب‌ها و نظایر آن.

ماده 2ـ اهداف
1ـ سیاست‌گذاری، استانداردسازی و هدایت تولید مواد و ‌رسانه‌های آموزشی و تربیتی مرتبط با اهداف و وظایف وزارت آموزش و پرورش
2ـ ساماندهی، مـدیریت و هدایت فرآیند تولید، توزیع منابع آموزشی و تربیتی به منظور استفاده در مدارس و مراکز آموزشی و جلوگیری از توزیع منابع غیر استاندارد در مدارس و مراکزآموزشی
3ـ استفاده‌ی بهینه از فرصت‌ها و ظرفیت‌های بخش‌های دولتی و غیردولتی در تولید و توزیع مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد
4ـ تسهیل، توسعه‌ و تعمیق آموزش و ایجاد تنوع در مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
5 ـ افزایش اثرات مطلوب استفاده از مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد بر جریان یاددهی ‌ـ یادگیری
6 ـ حمایت از تولید مواد و رسانه‌های آموزشی استاندارد بخش غیر دولتی

ماده 3ـ اصول ومبانی
اصول و مبانی حاکم بر تولید و ارزشیابی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی به شرح زیر است:
1ـ هماهنگی و همسویی با فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی و هدف‌های برنامه‌های درسی و تربیتی مصوب
2ـ گسترش و توسعه‌ی عدالت آموزشی و توجه به تفاوت‌های فردی
3ـ توسعه و تنوع‌بخشی به تولید منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) با رعایت استانداردها
4ـ توجه به زبان فارسی معیار در محتوای نوشتاری و گفتاری مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
5 ـ هدایت، تشویق و حمایت از بخش غیر دولتی در تولید منابع آموزشی و تربیتی استاندارد
6 ـ توجه به تنوع فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی با رعایت اصول و مبانی نظام معیار اسلامی
7ـ اثربخشی و کارآیی و صرفه اقتصادی منابع با تاکید بر اولویت تولیدات داخلی و بومی

ماده 4ـ معیار‌ها و استانداردهای تولید منابع آموزشی و تربیتی
معیارها واستانداردهای تولید و ارزشیابی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی به دو گروه عمومی و اختصاصی طبقه بندی می‌شوند.
الف) معیارها و استانداردهای عمومی
این گروه از معیارها ناظر بر ویژگی‌ها و خصوصیات عمومی منابع آموزشی و تربیتی است. تبیین و تعریف این استانداردها بر عهده سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی است.
جذابیت شکلی و ظاهری
خلاقیت و نوآوری
رعایت قواعد زبان و خط فارسی
رعایت اصول بهداشتی و ایمنی
سهولت بکارگیری
صحت و دقت علمی
تناسب محتوا و روش‌های ارائه با مشخصات و اهداف برنامه درسی و رشته تحصیلی
رعایت و ترویج ارزش‌های دینی، فرهنگی واجتماعی جامعه اسلامی ـ ایرانی
متناسب با ویژگی ها و نیاز ها ی مخاطبان مبتنی بر روان شناسی رشد
به روز بودن و تناسب با مقتضیات زمان
سادگی و روانی محتوا
سازماندهی مناسب محتوا
توجه به متون علمی تمدن اسلامی ـ ایرانی
ب: معیار‌ها و استانداردهای اختصاصی:
معـیار‌ها و استانداردهای اخـتصاصی توسط سازمان پژوهـش و برنامه‌ریزی آموزشی و مبتنی بر برنامه‌های درسی مصوب با همکاری‌ معاونت‌ها و سازمان‌های ذی‌ربط تدوین و پس از تصویب شورای هماهنگی علمی سازمان مذکور ابلاغ خواهد شد.

تبصره 1ـ سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی موظف است معیار‌های ارزشیابی و اعتبارسنجی منابع آموزشی و تربیتی (عمومی و اختصاصی) را تدوین کند و از طریق مقتضی به اطلاع عموم برساند.

ماده 5 ـ راهکارهای اجرایی
وزارت آموزش و پرورش موظف است تولید و عرضه‌ی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد را با توجه به راهکارهای زیر مورد ارزیابی، هدایت، تشویق و حمایت قرار دهد:
1ـ طراحی و ایجاد سامانه‌ی مدیریتی و هدایتی مناسب برای ارزیابی تولید، استانداردسازی ، حمایت و استفاده از مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
2ـ اعطای نشان استاندارد به مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی معتبر
3ـ حمایت از تولید مواد و رسانه‌های آموزشی وتربیتی استاندارد به انحای گوناگون، از جمله:
ـ تهیه‌ی فهرستگان توصیفی مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی استاندارد و معرفی آن‌ها بویژه در کتاب‌های درسی، مجلات رشد و سایت‌های آموزشی به دانش آموزان، معلمان و خانواده ها
ـ برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی
ـ طراحی و تمهید ساز و کار مناسب برای بکارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی در ارزشیابی منابع آموزشی و تربیتی
4ـ برقراری ارتباط منسجم میان وزارت آموزش و پرورش و نهادهای دولتی و غیردولتی ذی‌ربط در حوزه‌ی کتاب و سایر مواد و رسانه‌های آموزشی و تربیتی به منظور تحقق اهداف مذکور
5 ـ صدور مجوز اطلاع رسانی و تبلیغ منابع آموزشی و تربیتی استاندارد

ماده 6 ـ خرید، عرضه و ‌تبلیغ هر گونه منبع آموزشی ‌و تربیتی ‌در واحدهای ‌آموزشی، ‌صرفاً از منابع ‌استاندارد ‌مجاز خواهد بود.

تبصره ـ رعایت ضوابط این ماده الزامی است و با متخلف برابر ضوابط قانونی برخورد خواهد شد.

ماده 7ـ مشارکت و همکاری معاونت‌ها، سازمان‌های وابسته به آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های فرهنگی و آموزشی کشور در اجرای این مصوبه الزامی است.

موضوع: آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) در هشتـصد و ‌بیست‌ و هشـتمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 2 / 6 / 1389 به تصویب رسید.

دبیر شورا ‌ـ مهدی نوید رییس جلسه ـ حمیدرضا حاجی‌بابایی

آیین‌نامه ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) مورد تأیید است.
رییس جمهور و رییس شورای عالی آموزش و پرورش ـ محمود احمدی‌نژاد

منبع سایت صلح