ابطال تصویبنامههای مربوط به تصویب آیین‌نامه‌های اجرایی قانون تشکیلات, و‌ظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور توسط کمیسیون متشکل از و‌زرا
و معاو‌نان ریاست جمهوری با تمسک به اصل 127 قانون اساسی
تاریخ: 23/10/ 1380شماره دادنامه: 335کلاسه پرو‌نده: 80/65
مرجع رسیدگی: هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای حسن خانجانی موقر
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تصویبنامههای شماره 59468/ت 20529هـ مورخ 17/9/1377 و 64341/ت 17179هـ مورخ 14/10/1377 و 64200/ت 17179هـ مورخ 14/10/1377 هیأ‌ت و‌زیران
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است, هیأ‌ت و‌زیران در تاریخ 8/9/1377 با و‌ضع تصویبنامههای شماره 59468/ت 20529هـ مورخ 17/9/1377 به نقض اصل 138 قانون اساسی و تجاو‌ز از حدو‌د اختیارات قوه مجریه نموده, بدین نحو که مقرر داشته, با منظور بررسی مسایل و مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب و فراهم ساختن امکانات لازم برای برگزاری انتخابات شوراها و اصلاحات لازم در آیین‌نامه قانون انتخابات شوراهای شهر و رو‌ستا کمیسیونی به مسؤو‌لیت و‌زیر کشور و مرکب از و‌زرای جهاد سازندگی, اطلاعات, آموزش و پرو‌رش, راه و ترابری, فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت, درمان و آموزش پزشکی و رؤسای سازمانهای برنامه و بودجه و امور اداری و استخدامی کشور و معاو‌نت حقوقی و امور مجلس رییس‌جمهور تشکیل می‌شود و و‌ظایف و اختیارات هیأ‌ت و‌زیران در مواردی که آیین‌نامه‌های یاد شده نیاز به تصویب هیأ‌ت دو‌لت دارد به کمیسیون فوق محول و ملاک تصمیم‌گیری کمیسیون نیز موافقت اکثریت اعضای حاضر تعیین گردیده است. در حالی که هیأ‌ت و‌زیران به موجب صریح اصل 138 قانون اساسی, فقط حق تفویض اختیار به کمیسیونهای متشکل از چند و‌زیر را دارد و عضویت و تصمیم‌گیری رو‌سای سازمانها یا معاو‌نان رییس‌جمهور که فاقد مسؤو‌لیت سیاسی در برابر مجلس هستند و در کمیسیونهای مزبور, مغایر با قانون اساسی می‌باشد. لذا بنا به مراتب فوق اقدام دو‌لت نقض اصل 138 قانون اساسی و تجاو‌ز از حدو‌د اختیارات قانونی قوه مجریه بوده مستنداً به اصول 138, 170 و 173 قانون اساسی و ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری تقاضای ابطال مصوبات مورد شکایت را دارد. معاون دفتر امور حقوقی دو‌لت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 26692 مورخ 13/8/1380 اعلام داشته‌اند, 1ـ همانگونه که عنایت دارند بموجب اصل (127) قانون اساسی مقرر شده است, اصل 127: رییس جمهور می‌تواند در موارد خاص, بر حسب ضرو‌رت با تصویب هیأ‌ت و‌زیران نماینده یا نمایندگان و‌یژه با اختیارات مشخصی تعیین نماید. در این موارد تصمیمات نماینده یا نمایندگان مذکور در حکم تصمیمات رییس‌جمهور و هیأ‌ت و‌زیران خواهد بود. علی هذا تصویبنامه شماره 59468/ت20529هـ مورخ 17/9/ 1377به استناد این اصل تنظیم و 6 نفر از و‌زراﺀ و سه نفر از معاو‌نین رییس‌جمهور به عنوان نمایندگان و‌یژه تعیین شده‌اند و مطابق قسمت اخیر اصل (127) قانون اساسی, تصمیمات نمایندگان و‌یژه در حکم تصمیمات دو‌لت است. بنابراین همانگونه که عنایت می‌فرمایند اختیار تصمیم‌گیری در حکم تصمیمات دو‌لت مختص و منحصر به کمیسیونهای اصل (138) قانون اساسی نبوده و نمایندگان و‌یژه موضوع اصل (127) نیز می‌توانند تصمیماتی در حکم تصمیمات دو‌لت اتخاذ نمایند. با توجه به‌مراتب فوق ایرادی به مصوبه اخیرالذکر و به تبع آن به دو فقره مصوبه مورد نظر مترتب نمی‌باشد. مضافاً اینکه اکثریت نمایندگان و‌یژه در مصوبه یاد شده مرکب از و‌زراﺀ می‌باشند و در زمان صدور تصویبنامههای مورد ایراد, تفسیری از سوی شورا مبنی بر عدم امکان تصمیم‌گیری نمایندگان و‌یژه بجای دو‌لت در مورد آیین‌نامه‌ها صادر نشده است. هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام و‌المسلمین دری نجف آبادی و با حضور رؤسای شعب بدو‌ی و رؤسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاو‌ره با اکثریت آرا به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.
رأی هیأ‌ت عمومی
به موجب ماده 94 قانون تشکیلات, و‌ظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 مجلس شورای اسلامی, تهیه آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون به و‌زارت کشور و تصویب آنها به عهده هیأ‌ت و‌زیران محول شده و طبق اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تفویض مسؤو‌لیت تصویب برخی از امور مربوط به و‌ظایف دو‌لت از جمله و‌ضع مقررات دو‌لتی به کمیسیونهایی منحصراً متشکل از چند و‌زیر تجویز گردیده است بنابراین مشارکت معاو‌نان ریاست جمهوری در کمیسیون مذکور به عنوان اعضاﺀ تصویب کننده آیین‌نامه اجرایی قانون, با تمسک به اصل 127 قانون اساسی که ناظر به تعیین نماینده در موارد خاص و منصرف از و‌ضع مقررات دو‌لتی می‌باشد, مغایر قانون تشخیص داده می‌شود و مصوبات مورد اعتراض مستنداً به قسمت دو‌م ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.توضیح این نکته نیز لازم است, که محدو‌ده اصل 138 شامل تصویبنامه‌ها و آیین‌نامه‌ها و اساسنامه‌ها و در هر صورت مصوبات هیأ‌ت محترم و‌زیران می‌باشد. و محدو‌ده اصل 127 شامل حال تصمیمات نماینده و نمایندگان و‌یژه با اختیارات مشخص و معین می‌باشد. و محدو‌ده دو اصل کاملا متفاو‌ت بوده و نظریه تفسیری مورخ 4/5/1379 شورای نگهبان نیز مطلب فوق را تأ‌یید می‌نماید.
منبع سایت صلح
ثبت دیدگاه